Исследование функции Контрольна робота-Вища математика, теорія ймовірностей, диф. рівняння. Приклади розв'язування задач.Підготовка до ЗНО. https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii.feed 2024-05-05T08:32:49+03:00 YukhymComunity [email protected] Yukhym Comunity - the full lessons for schoolboys and students! Исследование функции Z(x,y) на экстремум 2015-07-11T06:08:54+03:00 2015-07-11T06:08:54+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/issledovanie-funktsii-z-x-y-na-ekstremum.html Yukhym Roman [email protected] <p><strong>Максимумом (минимумом) функции двух переменных</strong> по определению, это как и для функции <span class="FF3">f(x)</span> одной переменной максимальное (минимальное) ее значение. На плоскости это "холмы" и "ямы", в пространстве - то же только имеет двумерное изображение. Представить как правило всегда легко, а вот для заданной функции найти точки экстремума может не каждый.</p> <h2 style="text-align: center;"><span>Схема исследования функции двух переменных на экстремум</span></h2> <p>Первое что нужно - это проверить выполняются ли необходимые условия экстремума, а они следующие - если функция имеет частные производные первого порядка и они равны нулю то в этих точках функция может иметь экстремумы. На практике реализация теории следующая: вычисляем частные производные и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений<br /> <img title="условие экстремума" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_01.gif" alt="условие экстремума" border="0" /> <br /> из которой нужно найти точки <span class="FF3">(x0; y0)</span> подозрительные на экстремум, их еще называют стационарными.<br /> Чтобы установить имеет ли место максимум функции, или минимум нужно вычислить частные производные второго порядка<span class="FF3"> (A, B, C) </span>в критических точках<br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_02.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <br /> Далее в найденных точках нужно найти параметр дифференциала <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_03.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее возможны 4 случая:</p> <ul> <li><strong> функция имеет максимум, если<span class="FF3"> A&lt;0; D&gt;0</span></strong></li> <li><strong> функция имеет минимум, если <span class="FF3">A&gt;0; D&gt;0</span></strong></li> <li><strong> не имеет экстремума, если <span class="FF3">D&lt;0</span></strong></li> <li><strong> при <span class="FF3">D=0</span> нужно проводить дополнительный анализ на экстремум.</strong></li> </ul> <p>Из анализа знаков <span class="FF3">A, D</span> и делают выводы о точках максимума и минимума функции. Далее подстановкой точек вычисляют сам экстремум функции.<br /> Если надо найти наибольшее (наименьшее) значение функции в замкнутой области (треугольник, прямоугольник, круг), то эти кривые подставляем в исходное уравнение и исследуем функцию на экстремум по линиям, а также проверяем стационарная точки (если они принадлежит замкнутой области). Такой пример рассмотрен в готовых контрольных работах.</p> <h3 style="text-align: center;"><span>Примеры на экстремумы</span></h3> <p><span class="FF1">Пример 1.</span> <strong>Найти экстремум функции двух переменных<br /></strong> <span class="FF3">Z=2*x*y-3*x^2-2*y^2 </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> Чтобы найти критические точки функции двух переменных <img title="функция 2 переменных" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_04.gif" alt="функция 2 переменных" border="0" /> для начала нам следует вычислить частные производные первого порядка<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_05.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_06.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее приравниваем частные производные к нулю и решаем систему уравнений<br /> <img title="условие екстремуму" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_07.gif" alt="условие екстремуму" border="0" /><img title="точка экстремума" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_08.gif" alt="точка экстремума" border="0" /> <br /> Найденные значения и являются координатами критической точки. Чтобы не исследовать функцию в окрестности точки экстремума, поскольку не имеем графика функции, установим знаки вторых частных производных в точке. Вычисляем производную второго порядка в критической точке <span class="FF3">(0;0)</span> <br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_10.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_11.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_12.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее вычисляем параметр <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_13.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знак <span class="FF3">A&lt;0, D&gt;0</span> больше нуля, так что в критической точке <span class="FF3">(0, 0)</span> функция имеет максимум. Значение равно свободном члену<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_15.gif" alt="" border="0" /> <br /> График пространственной функции в окрестности точки экстремума имеет вид<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции 2 переменных" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_61.gif" alt="график функции 2 переменных" border="0" /> <span class="FF1">Пример 2.</span> <strong>Найти точку максимума или минимума заданной функции<br /> </strong><span class="FF3">Z=4*x-6*y-x^2-3*y^2+5 </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> По стандартной схеме ищем производные первого порядка<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_17.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_18.gif" alt="" border="0" /> <br /> и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений с которой находим критическую точку функции<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_19.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_20.gif" alt="" border="0" /> <br /> Найденая точка экстремума имеет координаты <span class="FF3">(2; -1).</span><br /> Чтобы установить имеет ли место минимум функции или максимум найдем частные производные второго порядка<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_21.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_22.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_23.gif" alt="" border="0" /> <br /> Находим параметр<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_24.gif" alt="" border="0" /> <br /> Он положительный, так что в найденной точке функция достигает максимума. Вычислим его значение подстановкой<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_25.gif" alt="" border="0" /> <br /> Точка максимума на графике будет выглядеть следующим образом<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_62.gif" alt="график функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 3.</span> <strong>Исследовать функцию двух переменных на экстремум<br /></strong> <span class="FF3">Z=3*x^2-x*y+y^2-7*x-8*y+2 <br /> </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> Вычисляем частные производные первого порядка функции<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_26.gif" alt="функция 2 переменных" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_27.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_28.gif" alt="" border="0" /> <br /> Приравниваем производные к нулю и решаем систему уравнений<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_29.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_30.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_31.gif" alt="" border="0" /><br /> Критическая точка имеет координаты <span class="FF3">(2, 5)</span>. Для выяснения характера точки экстремума найдем производные второго порядка в критической точке<br /> <img title="частные производные" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_32.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_33.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_34.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем параметр D<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_35.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знак <span class="FF3">A, D</span> положительный, значит в точке <span class="FF3">(2; 5)</span> данная функция имеет минимум, вычисляем минимальное значение<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_36.gif" alt="" border="0" /> <br /> График функции двух переменных приведен ниже <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="построение графика функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_63.gif" alt="построение графика функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 4.</span> <strong>Найти экстремум функции двух переменных<br /></strong> <span class="FF3">Z=2*x^2-3*y^2+4*x+6*y+5</span> <br /> <span class="FF2">Решение:</span> Найдем критические точки функции <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_37.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем частные производные<br /> <img title="частные производные" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_38.gif" alt="частные производные" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_39.gif" alt="" border="0" /><br /> и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений для нахождения точки экстремума <br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_40.gif" alt="" border="0" /> <img title="точка экстремума" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_41.gif" alt="точка экстремума" border="0" /> <br /> Найдем производную второго порядка в стационарной точке <span class="FF3">(-1; 1)</span><br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_42.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_43.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_44.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем параметр <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_45.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знаки <span class="FF3">A&gt;0,D&lt;0,</span> так что в точке <span class="FF3">(-1; 1)</span> функция не имеет экстремума. Это точка перегиба пространственной функции. На графике это выглядит так<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="построение графика функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_64.gif" alt="построение графика функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 5.</span> <strong>Исследовать функцию на экстремум<br /></strong> <span class="FF3">Z=x^3+y^3-15*x*y+120.</span> <br /> <span class="FF2">Решение:</span> Повторяем все пункты методики нахождения экстремумов. <br /> Вычисляем частные производные функции <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_46.gif" alt="" border="0" /> первого порядка<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_47.gif" alt="частные производные" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_48.gif" alt="частные производные" border="0" /> <br /> Приравниваем их к нулю и решаем<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_49.gif" alt="условие на экстремум" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_50.gif" alt="" border="0" /><br /> Отсюда получаем две подозрительные на экстремум точки<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_51.gif" alt="точка экстремума" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_52.gif" alt="точка экстремума" border="0" /><br /> Далее находим производные второго порядка в критических точках<span class="FF3"> (0; 0)</span> и <span class="FF3">(5; 5)</span><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_53.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_54.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_55.gif" alt="" border="0" /> <br /> Характер первой критической точки:<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_56.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_57.gif" alt="" border="0" /><br /> В точке <span class="FF3">(0; 0)</span>данная функция не имеет ни максимума, ни минимума.<br /> Характер второй критической точки:<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_58.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_59.gif" alt="" border="0" /><br /> По признакам экстремума данная функция имеет минимум, а именно<br /> <img title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_60.gif" alt="" border="0" /></p> <h2 style="text-align: center;"><span>Анализ функции двух переменных в Мейпл</span></h2> <p>Приведем алгоритмы анализа функции и построения графиков в математическом пакете <span class="FF3">Maple. </span>Фрагмент кода несколько проще чем вычисления вручную. Сначала нужно занулить все переменные и подключить библиотеку для построения <span class="FF3">3D</span> графиков<br /> <span>&gt;restart;with(plots):</span> <br /> Далее вводим уравнения пространственной функции<br /> <span>&gt; Z=x^3+y^3-15*x*y+120;</span><br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_67.gif" alt="" border="0" /> Вычисляем частные производные<br /> <span>&gt; diff(Z,x)=0;diff(Z,y)=0;</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_68.gif" alt="" border="0" /> Вторые производные можно найти повторным дифференцированием<br /> <span>&gt; A:=diff(Z,x,x);C:=diff(Z,y,y);B:=diff(Z,x,y);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_69.gif" alt="" border="0" /> Находим решения системы ривянянь командой solve<br /> <span>&gt; solve({diff(Z,x)=0,diff(Z,y)=0},{x,y});</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_70.gif" alt="" border="0" /> Далее строим графики функции с помощью команды <span class="FF3">plot3d(F,x=a..b,y=c..d) </span>. Здесь все обозначения должны быть Вам понятны<br /> <span>&gt; plot3d(Z, x= -1..1, y=-1..1);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="3D график в Мейплі" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_65.gif" alt="3D график в Мейпл" border="0" /> <span>&gt; plot3d(Z, x= 4..6, y=4..6);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="3D график в Мейпл" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/FuncE1_66.gif" alt="3D график в Мейпл" border="0" />В Мейпл нет необходимости анализировать другие производные, поскольку можем построить график и визуально проверить имеем максимум или минимум, а возможно и перегибы, как в последнем примере. Скачать математический пакет Maple Вы можете с официального сайта или поискать установочный пакет в сети интернет. Примеры приведены в пакете Maple 17.<br /> Подобно приведенному выше выглядит анализ на экстремумы если заданные другие функции - тригонометрические, показательные, ... Все сводится к уравнениям на производные и вычислениям, которые Вы часто выполняете на занятиях.<br /> Если не можете выполнить анализ на экстремум самостоятельно, тогда заказывайте решения задач, контрольных у нас!</p> <p><strong>Максимумом (минимумом) функции двух переменных</strong> по определению, это как и для функции <span class="FF3">f(x)</span> одной переменной максимальное (минимальное) ее значение. На плоскости это "холмы" и "ямы", в пространстве - то же только имеет двумерное изображение. Представить как правило всегда легко, а вот для заданной функции найти точки экстремума может не каждый.</p> <h2 style="text-align: center;"><span>Схема исследования функции двух переменных на экстремум</span></h2> <p>Первое что нужно - это проверить выполняются ли необходимые условия экстремума, а они следующие - если функция имеет частные производные первого порядка и они равны нулю то в этих точках функция может иметь экстремумы. На практике реализация теории следующая: вычисляем частные производные и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений<br /> <img title="условие экстремума" src="images/stories/Func/FuncE1_01.gif" alt="условие экстремума" border="0" /> <br /> из которой нужно найти точки <span class="FF3">(x0; y0)</span> подозрительные на экстремум, их еще называют стационарными.<br /> Чтобы установить имеет ли место максимум функции, или минимум нужно вычислить частные производные второго порядка<span class="FF3"> (A, B, C) </span>в критических точках<br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="images/stories/Func/FuncE1_02.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <br /> Далее в найденных точках нужно найти параметр дифференциала <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_03.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее возможны 4 случая:</p> <ul> <li><strong> функция имеет максимум, если<span class="FF3"> A&lt;0; D&gt;0</span></strong></li> <li><strong> функция имеет минимум, если <span class="FF3">A&gt;0; D&gt;0</span></strong></li> <li><strong> не имеет экстремума, если <span class="FF3">D&lt;0</span></strong></li> <li><strong> при <span class="FF3">D=0</span> нужно проводить дополнительный анализ на экстремум.</strong></li> </ul> <p>Из анализа знаков <span class="FF3">A, D</span> и делают выводы о точках максимума и минимума функции. Далее подстановкой точек вычисляют сам экстремум функции.<br /> Если надо найти наибольшее (наименьшее) значение функции в замкнутой области (треугольник, прямоугольник, круг), то эти кривые подставляем в исходное уравнение и исследуем функцию на экстремум по линиям, а также проверяем стационарная точки (если они принадлежит замкнутой области). Такой пример рассмотрен в готовых контрольных работах.</p> <h3 style="text-align: center;"><span>Примеры на экстремумы</span></h3> <p><span class="FF1">Пример 1.</span> <strong>Найти экстремум функции двух переменных<br /></strong> <span class="FF3">Z=2*x*y-3*x^2-2*y^2 </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> Чтобы найти критические точки функции двух переменных <img title="функция 2 переменных" src="images/stories/Func/FuncE1_04.gif" alt="функция 2 переменных" border="0" /> для начала нам следует вычислить частные производные первого порядка<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_05.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_06.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее приравниваем частные производные к нулю и решаем систему уравнений<br /> <img title="условие екстремуму" src="images/stories/Func/FuncE1_07.gif" alt="условие екстремуму" border="0" /><img title="точка экстремума" src="images/stories/Func/FuncE1_08.gif" alt="точка экстремума" border="0" /> <br /> Найденные значения и являются координатами критической точки. Чтобы не исследовать функцию в окрестности точки экстремума, поскольку не имеем графика функции, установим знаки вторых частных производных в точке. Вычисляем производную второго порядка в критической точке <span class="FF3">(0;0)</span> <br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="images/stories/Func/FuncE1_10.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_11.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_12.gif" alt="" border="0" /> <br /> Далее вычисляем параметр <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_13.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знак <span class="FF3">A&lt;0, D&gt;0</span> больше нуля, так что в критической точке <span class="FF3">(0, 0)</span> функция имеет максимум. Значение равно свободном члену<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_15.gif" alt="" border="0" /> <br /> График пространственной функции в окрестности точки экстремума имеет вид<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции 2 переменных" src="images/stories/Func/FuncE1_61.gif" alt="график функции 2 переменных" border="0" /> <span class="FF1">Пример 2.</span> <strong>Найти точку максимума или минимума заданной функции<br /> </strong><span class="FF3">Z=4*x-6*y-x^2-3*y^2+5 </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> По стандартной схеме ищем производные первого порядка<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_17.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_18.gif" alt="" border="0" /> <br /> и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений с которой находим критическую точку функции<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_19.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_20.gif" alt="" border="0" /> <br /> Найденая точка экстремума имеет координаты <span class="FF3">(2; -1).</span><br /> Чтобы установить имеет ли место минимум функции или максимум найдем частные производные второго порядка<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_21.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_22.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_23.gif" alt="" border="0" /> <br /> Находим параметр<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_24.gif" alt="" border="0" /> <br /> Он положительный, так что в найденной точке функция достигает максимума. Вычислим его значение подстановкой<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_25.gif" alt="" border="0" /> <br /> Точка максимума на графике будет выглядеть следующим образом<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/FuncE1_62.gif" alt="график функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 3.</span> <strong>Исследовать функцию двух переменных на экстремум<br /></strong> <span class="FF3">Z=3*x^2-x*y+y^2-7*x-8*y+2 <br /> </span><br /> <span class="FF2">Решение:</span> Вычисляем частные производные первого порядка функции<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_26.gif" alt="функция 2 переменных" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_27.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_28.gif" alt="" border="0" /> <br /> Приравниваем производные к нулю и решаем систему уравнений<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_29.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_30.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_31.gif" alt="" border="0" /><br /> Критическая точка имеет координаты <span class="FF3">(2, 5)</span>. Для выяснения характера точки экстремума найдем производные второго порядка в критической точке<br /> <img title="частные производные" src="images/stories/Func/FuncE1_32.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_33.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_34.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем параметр D<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_35.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знак <span class="FF3">A, D</span> положительный, значит в точке <span class="FF3">(2; 5)</span> данная функция имеет минимум, вычисляем минимальное значение<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_36.gif" alt="" border="0" /> <br /> График функции двух переменных приведен ниже <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="построение графика функции" src="images/stories/Func/FuncE1_63.gif" alt="построение графика функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 4.</span> <strong>Найти экстремум функции двух переменных<br /></strong> <span class="FF3">Z=2*x^2-3*y^2+4*x+6*y+5</span> <br /> <span class="FF2">Решение:</span> Найдем критические точки функции <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_37.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем частные производные<br /> <img title="частные производные" src="images/stories/Func/FuncE1_38.gif" alt="частные производные" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_39.gif" alt="" border="0" /><br /> и приравниваем их к нулю. В результате получим систему уравнений для нахождения точки экстремума <br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_40.gif" alt="" border="0" /> <img title="точка экстремума" src="images/stories/Func/FuncE1_41.gif" alt="точка экстремума" border="0" /> <br /> Найдем производную второго порядка в стационарной точке <span class="FF3">(-1; 1)</span><br /> <img title="частные производные 2 порядка" src="images/stories/Func/FuncE1_42.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_43.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_44.gif" alt="" border="0" /> <br /> Вычисляем параметр <span class="FF3">D</span><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_45.gif" alt="" border="0" /> <br /> Знаки <span class="FF3">A&gt;0,D&lt;0,</span> так что в точке <span class="FF3">(-1; 1)</span> функция не имеет экстремума. Это точка перегиба пространственной функции. На графике это выглядит так<br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="построение графика функции" src="images/stories/Func/FuncE1_64.gif" alt="построение графика функции" border="0" /> <span class="FF1">Пример 5.</span> <strong>Исследовать функцию на экстремум<br /></strong> <span class="FF3">Z=x^3+y^3-15*x*y+120.</span> <br /> <span class="FF2">Решение:</span> Повторяем все пункты методики нахождения экстремумов. <br /> Вычисляем частные производные функции <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_46.gif" alt="" border="0" /> первого порядка<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_47.gif" alt="частные производные" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_48.gif" alt="частные производные" border="0" /> <br /> Приравниваем их к нулю и решаем<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_49.gif" alt="условие на экстремум" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_50.gif" alt="" border="0" /><br /> Отсюда получаем две подозрительные на экстремум точки<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_51.gif" alt="точка экстремума" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_52.gif" alt="точка экстремума" border="0" /><br /> Далее находим производные второго порядка в критических точках<span class="FF3"> (0; 0)</span> и <span class="FF3">(5; 5)</span><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_53.gif" alt="частные производные 2 порядка" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_54.gif" alt="" border="0" /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_55.gif" alt="" border="0" /> <br /> Характер первой критической точки:<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_56.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_57.gif" alt="" border="0" /><br /> В точке <span class="FF3">(0; 0)</span>данная функция не имеет ни максимума, ни минимума.<br /> Характер второй критической точки:<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_58.gif" alt="" border="0" /><br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_59.gif" alt="" border="0" /><br /> По признакам экстремума данная функция имеет минимум, а именно<br /> <img title="" src="images/stories/Func/FuncE1_60.gif" alt="" border="0" /></p> <h2 style="text-align: center;"><span>Анализ функции двух переменных в Мейпл</span></h2> <p>Приведем алгоритмы анализа функции и построения графиков в математическом пакете <span class="FF3">Maple. </span>Фрагмент кода несколько проще чем вычисления вручную. Сначала нужно занулить все переменные и подключить библиотеку для построения <span class="FF3">3D</span> графиков<br /> <span>&gt;restart;with(plots):</span> <br /> Далее вводим уравнения пространственной функции<br /> <span>&gt; Z=x^3+y^3-15*x*y+120;</span><br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="images/stories/Func/FuncE1_67.gif" alt="" border="0" /> Вычисляем частные производные<br /> <span>&gt; diff(Z,x)=0;diff(Z,y)=0;</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="images/stories/Func/FuncE1_68.gif" alt="" border="0" /> Вторые производные можно найти повторным дифференцированием<br /> <span>&gt; A:=diff(Z,x,x);C:=diff(Z,y,y);B:=diff(Z,x,y);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="images/stories/Func/FuncE1_69.gif" alt="" border="0" /> Находим решения системы ривянянь командой solve<br /> <span>&gt; solve({diff(Z,x)=0,diff(Z,y)=0},{x,y});</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="" src="images/stories/Func/FuncE1_70.gif" alt="" border="0" /> Далее строим графики функции с помощью команды <span class="FF3">plot3d(F,x=a..b,y=c..d) </span>. Здесь все обозначения должны быть Вам понятны<br /> <span>&gt; plot3d(Z, x= -1..1, y=-1..1);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="3D график в Мейплі" src="images/stories/Func/FuncE1_65.gif" alt="3D график в Мейпл" border="0" /> <span>&gt; plot3d(Z, x= 4..6, y=4..6);</span> <br /> <img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="3D график в Мейпл" src="images/stories/Func/FuncE1_66.gif" alt="3D график в Мейпл" border="0" />В Мейпл нет необходимости анализировать другие производные, поскольку можем построить график и визуально проверить имеем максимум или минимум, а возможно и перегибы, как в последнем примере. Скачать математический пакет Maple Вы можете с официального сайта или поискать установочный пакет в сети интернет. Примеры приведены в пакете Maple 17.<br /> Подобно приведенному выше выглядит анализ на экстремумы если заданные другие функции - тригонометрические, показательные, ... Все сводится к уравнениям на производные и вычислениям, которые Вы часто выполняете на занятиях.<br /> Если не можете выполнить анализ на экстремум самостоятельно, тогда заказывайте решения задач, контрольных у нас!</p> Примеры исследования функции и построения графика 2015-07-11T06:05:07+03:00 2015-07-11T06:05:07+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html Yukhym Roman [email protected] <p>Исследование функций занимает немало времени при решении контрольных, домашних заданий и чтобы научиться быстро решать нужна инструкция объясняющая порядок действий и для чего это нужно. Такая инструкция разработана математиками и обобщена на все типы функций уже давно, а мы ее называем – <span class="FF2">общая схема исследования функции.</span></p> <p style="text-align: center;">Чтобы исследовать функцию <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и построить ее график необходимо:</p> <p><span class="FF2">1)</span> найти область определения функции, то есть множество всех точек для которых существует значение функции;</p> <p><span class="FF2">2) </span>найти (если они существуют) точки пересечения графика с координатными осями. Для этого нужно в уравнение <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> подставить аргумент <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> а также решить уравнение <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> для отыскания точек пересечения с осью <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p><span class="FF2">3)</span> исследовать функцию на периодичность, четность и нечетность. В некоторых случаях это можно сделать визуально по самому виду функции, если нет, то провести проверку:</p> <p>1. <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция четная;</p> <p>2. <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция нечетная;</p> <p>3. <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция периодическая, <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– период функци.</p> <p>Таким образом, если имеем парную функцию <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то достаточно построить ее для положительных значений <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, после чего отразить ее симметрично относительно оси абсцисс на другую часть. В случае нечетной функции график будет симметричен относительно начала координат. Например, если имеет нечетную функцию график которой принадлежит первой четверти вторую половину получим поворотом первой четверти на 180 градусов (третья четверть).</p> <p>Периодическими являются преимущественно функции составленные из простых тригонометрических и некоторые параметрически заданные функции.</p> <p><span class="FF2">4)</span> найти точки разрыва и исследовать их (такими точками являются края интервалов определения функции);</p> <p><span class="FF2">5)</span> найти интервалы монотонности, точки экстремумов и значения функции в этих точках;</p> <p><span class="FF2">6)</span> найти интервалы выпуклости, вмятины и точки перегиба;</p> <p><span class="FF2">7)</span> найти асимптоты кривой;</p> <p><span class="FF2">8)</span> построить график функции.</p> <p>Большинство из этих пунктов было рассмотрено на практике в предыдущих статьях, поэтому подробно расписывать мы их не будем. Также не переживайте, если найдете план в литературе или интернете, который содержит более или менее пунктов. Помните, что цель их всех - помочь при построении графика функции. Перейдем к практической части и исследуем по схеме функцию.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Пример 1.</p> <p>Исследовать функцию и построить ее график (<span class="FF2">Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач") </span></p> <p><strong>І (5.889)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2">Решение:</p> <p>1) Функция определена по всюду кроме точки в которой знаменатель превращается в ноль (<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />). Область определения состоит из двух интервалов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) При подстановке значения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> получим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Такую же точку получим если приравняем функцию к нулю. Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />- единственная точка пересечения с осями координат.</p> <p>3) Проверяем функцию на четность</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак функция ни четная, ни нечетная, непериодическая.</p> <p>4) В данном случае имеем одну точку разрыва <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Вычислим границы слева и справа от этой точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – точка разрыва второго рода.</p> <p>5) Для отыскания интервалов монотонности вычисляем первую производную функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравнивая ее к нулю получим точки подозрительные на экстремум <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Они разбивают область определения на следующие интервалы монотонности</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуем поведение производной слева и справа от найденных точек разбиения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Графически интервалы монотонности будут иметь вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуемая функция возрастает на интервалах <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и убывает <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – точка локального максимума, <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – локального минимума. Найдем значение функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>6) Для отыскания интервалов выпуклости найдем вторую производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таких интервалов нет, поскольку вторая производная не принимает нулевых значений в области определения.</p> <p>7) Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – вертикальная асимптота функции. Уравнение наклонной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - границы которые вычисляются по правилу</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Находим нужные границы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Конечный вид прямой следующий</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>8) На основе проведенного анализа выполняем построение графика функции. Для этого сначала строим вертикальные и наклонные асимптоты, затем находим значение функции в нескольких точках и по них проводим построение.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func8_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p style="text-align: justify;"><span>Пользуйтесь общей схемой исследования функции на практике, решайте подобные примеры самостоятельно. Это позволит в короткое время освоить данный материал. Другие примеры по данной тематике Вы найдете в следующих статьях.</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Исследование функций занимает немало времени при решении контрольных, домашних заданий и чтобы научиться быстро решать нужна инструкция объясняющая порядок действий и для чего это нужно. Такая инструкция разработана математиками и обобщена на все типы функций уже давно, а мы ее называем – <span class="FF2">общая схема исследования функции.</span></p> <p style="text-align: center;">Чтобы исследовать функцию <img src="images/stories/Func/Func8_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и построить ее график необходимо:</p> <p><span class="FF2">1)</span> найти область определения функции, то есть множество всех точек для которых существует значение функции;</p> <p><span class="FF2">2) </span>найти (если они существуют) точки пересечения графика с координатными осями. Для этого нужно в уравнение <img src="images/stories/Func/Func8_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> подставить аргумент <img src="images/stories/Func/Func8_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> а также решить уравнение <img src="images/stories/Func/Func8_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> для отыскания точек пересечения с осью <img src="images/stories/Func/Func8_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p><span class="FF2">3)</span> исследовать функцию на периодичность, четность и нечетность. В некоторых случаях это можно сделать визуально по самому виду функции, если нет, то провести проверку:</p> <p>1. <img src="images/stories/Func/Func8_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция четная;</p> <p>2. <img src="images/stories/Func/Func8_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция нечетная;</p> <p>3. <img src="images/stories/Func/Func8_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – функция периодическая, <img src="images/stories/Func/Func8_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– период функци.</p> <p>Таким образом, если имеем парную функцию <img src="images/stories/Func/Func8_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то достаточно построить ее для положительных значений <img src="images/stories/Func/Func8_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, после чего отразить ее симметрично относительно оси абсцисс на другую часть. В случае нечетной функции график будет симметричен относительно начала координат. Например, если имеет нечетную функцию график которой принадлежит первой четверти вторую половину получим поворотом первой четверти на 180 градусов (третья четверть).</p> <p>Периодическими являются преимущественно функции составленные из простых тригонометрических и некоторые параметрически заданные функции.</p> <p><span class="FF2">4)</span> найти точки разрыва и исследовать их (такими точками являются края интервалов определения функции);</p> <p><span class="FF2">5)</span> найти интервалы монотонности, точки экстремумов и значения функции в этих точках;</p> <p><span class="FF2">6)</span> найти интервалы выпуклости, вмятины и точки перегиба;</p> <p><span class="FF2">7)</span> найти асимптоты кривой;</p> <p><span class="FF2">8)</span> построить график функции.</p> <p>Большинство из этих пунктов было рассмотрено на практике в предыдущих статьях, поэтому подробно расписывать мы их не будем. Также не переживайте, если найдете план в литературе или интернете, который содержит более или менее пунктов. Помните, что цель их всех - помочь при построении графика функции. Перейдем к практической части и исследуем по схеме функцию.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Пример 1.</p> <p>Исследовать функцию и построить ее график (<span class="FF2">Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач") </span></p> <p><strong>І (5.889)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2">Решение:</p> <p>1) Функция определена по всюду кроме точки в которой знаменатель превращается в ноль (<img src="images/stories/Func/Func8_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />). Область определения состоит из двух интервалов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) При подстановке значения <img src="images/stories/Func/Func8_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> получим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Такую же точку получим если приравняем функцию к нулю. Точка <img src="images/stories/Func/Func8_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />- единственная точка пересечения с осями координат.</p> <p>3) Проверяем функцию на четность</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак функция ни четная, ни нечетная, непериодическая.</p> <p>4) В данном случае имеем одну точку разрыва <img src="images/stories/Func/Func8_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Вычислим границы слева и справа от этой точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак <img src="images/stories/Func/Func8_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – точка разрыва второго рода.</p> <p>5) Для отыскания интервалов монотонности вычисляем первую производную функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравнивая ее к нулю получим точки подозрительные на экстремум <img src="images/stories/Func/Func8_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Они разбивают область определения на следующие интервалы монотонности</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуем поведение производной слева и справа от найденных точек разбиения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Графически интервалы монотонности будут иметь вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func8_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуемая функция возрастает на интервалах <img src="images/stories/Func/Func8_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и убывает <img src="images/stories/Func/Func8_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func8_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – точка локального максимума, <img src="images/stories/Func/Func8_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – локального минимума. Найдем значение функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>6) Для отыскания интервалов выпуклости найдем вторую производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таких интервалов нет, поскольку вторая производная не принимает нулевых значений в области определения.</p> <p>7) Точка <img src="images/stories/Func/Func8_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – вертикальная асимптота функции. Уравнение наклонной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="images/stories/Func/Func8_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - границы которые вычисляются по правилу</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Находим нужные границы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Конечный вид прямой следующий</p> <p><img src="images/stories/Func/Func8_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>8) На основе проведенного анализа выполняем построение графика функции. Для этого сначала строим вертикальные и наклонные асимптоты, затем находим значение функции в нескольких точках и по них проводим построение.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func8_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p style="text-align: justify;"><span>Пользуйтесь общей схемой исследования функции на практике, решайте подобные примеры самостоятельно. Это позволит в короткое время освоить данный материал. Другие примеры по данной тематике Вы найдете в следующих статьях.</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Интервалы монотонности функции. Критические точки 2015-07-11T06:04:08+03:00 2015-07-11T06:04:08+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html Yukhym Roman [email protected] <p>Исследование функций должно начинаться с установления области определения и интервалов монотонности. Для этого студент должен обладать хорошими знаниями поведения элементарных функций и последующим теоретическим материалом.</p> <p>Функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется<span class="FF2"> возрастающей</span> на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если для любых двух точек <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> с этого промежутка и таких, что <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> выполняется неравенство</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>Для того чтобы функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> была <span class="FF2">убывающей</span> на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> необходимо, чтобы для любых <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , принадлежащих к этому интервалу и удовлетворяющих условию <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> исполнялось неравенство<br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>Как <span class="FF2">возрастающие</span>, так и <span class="FF2">убывающие</span> функции называются <span class="FF2">монотонными</span>, а интервалы в которых</p> <p>функция возрастает или убывает – <span class="FF2">интервалами монотонности.</span></p> <p>Область возрастания и убывания функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> характеризуется знаком ее производной: если в</p> <p>некотором интервале производная больше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , то <span class="FF2">функция возрастает в этом интервале;</span></p> <p>если же наоборот <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – то <span class="FF2">функция убывает в этом интервале.</span></p> <p>Интервалы монотонности могут прилегать друг к другу или точками, где производная равна нулю</p> <p>или точками, где производная не существует. Эти точки называются <span class="FF2">критическими точками. </span></p> <p>Для того, чтобы <span class="FF2">найти интервалы монотонности функции</span> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> нужно:</p> <p>1) найти область определения функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> ;</p> <p>2) вычислить производную данной функции;</p> <p>3) найти критические точки из условия равенства нулю производной <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или при условии, что производная <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> не существует;</p> <p>4) разделить критическими точками область определения на интервалы, в каждом из которых определить знак производной.</p> <p>На интервалах где производная положительная функция возрастает, а где отрицательная - убывает.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Рассмотрим задачу из<span class="FF2"> сборника В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах"</span> на нахождение интервалов монотонности функции.</p> <p><strong><span class="FF2">1. </span></strong>(3.36.10)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция существует во всех точках где определен логарифм и он не обращается в нуль, а также где функция под корнем принимает неотрицательные значения. На основе этого находим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак, областью определения будут два интервала</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong>2.</strong> (3.36.11)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>С подкоренной функцией ведем себя как и в предыдущем примере, а функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена на промежутке<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> . Находим область определения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Единственным промежутком, который удовлетворяет эти условия являются следующий</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p><strong>3.</strong> (3.36.13)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> Область определения функции находим из двух условий</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первое условие дает две точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> в которых функция не существует.</p> <p>С второго условия получим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуем поведение функции в интервалах монотонности на которые разбивают заданные точки. Для этого</p> <p>выбираем произвольные точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> из интервалов и проверяем знак <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> принимает положительные значения в интервалах</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вместе с первым условием получим следующую область определения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>Рассмотрим примеры исследования монотонности функции из<span class="FF2"> сборника задач Дубовика В.П., Юрика И.И. "Высшая математика" </span>.</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span></strong> (5.705) Показать, что функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />возрастает на интервале<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и убывает в интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>1) Областью определения функции будет множество значений для которых подкоренная функция принимает неотрицательные значения.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Решим квадратное уравнение</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Определим знак функции на всем интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом получим следующую область определения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Найдем производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>3) Приравняем ее к нулю и найдем критические точки:</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Не стоит забывать и о точках, в которых производная не существует. Это корни уравнения в <br /> знаменателе. Итак производная существует на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак.</p> <p>4) Знаки производной: подставляем <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в производную <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Так что на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция возрастает, а на <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - убывает.</p> <p><strong><span class="FF2">ІІ.</span></strong> (5.715) Найти интервалы монотонности функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1. Областью определения будет множество точек <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> для которых существует логарифм функция. На</p> <p>основе этого получим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Найдем производную функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Находим критические точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другая точка, где производная не существует это <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , не принадлежит области определения функции.</p> <p>Таким образом получили два интервала монотонности <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>4) Выясним где функция возрастает, а где убывает. Подставим точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в выражение для</p> <p>производной</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуемая функция на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> убывает и на <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func2_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> растет.</p> <p>При исследовании функций на монотонность определите все критические точки в которых производная равна нулю или не существует. Также не забывайте при этом учитывать область определения функции. Остальное зависит от Ваших знаний свойств элементарных функции, поскольку именно на их основе построены все задачи, которые Вам задают преподаватели.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Исследование функций должно начинаться с установления области определения и интервалов монотонности. Для этого студент должен обладать хорошими знаниями поведения элементарных функций и последующим теоретическим материалом.</p> <p>Функция <img src="images/stories/Func/Func2_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется<span class="FF2"> возрастающей</span> на интервале <img src="images/stories/Func/Func2_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если для любых двух точек <img src="images/stories/Func/Func2_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func2_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> с этого промежутка и таких, что <img src="images/stories/Func/Func2_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> выполняется неравенство</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>Для того чтобы функция <img src="images/stories/Func/Func2_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> была <span class="FF2">убывающей</span> на интервале <img src="images/stories/Func/Func2_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> необходимо, чтобы для любых <img src="images/stories/Func/Func2_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func2_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , принадлежащих к этому интервалу и удовлетворяющих условию <img src="images/stories/Func/Func2_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> исполнялось неравенство<br /> <img src="images/stories/Func/Func2_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>Как <span class="FF2">возрастающие</span>, так и <span class="FF2">убывающие</span> функции называются <span class="FF2">монотонными</span>, а интервалы в которых</p> <p>функция возрастает или убывает – <span class="FF2">интервалами монотонности.</span></p> <p>Область возрастания и убывания функции <img src="images/stories/Func/Func2_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> характеризуется знаком ее производной: если в</p> <p>некотором интервале производная больше нуля <img src="images/stories/Func/Func2_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , то <span class="FF2">функция возрастает в этом интервале;</span></p> <p>если же наоборот <img src="images/stories/Func/Func2_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – то <span class="FF2">функция убывает в этом интервале.</span></p> <p>Интервалы монотонности могут прилегать друг к другу или точками, где производная равна нулю</p> <p>или точками, где производная не существует. Эти точки называются <span class="FF2">критическими точками. </span></p> <p>Для того, чтобы <span class="FF2">найти интервалы монотонности функции</span> <img src="images/stories/Func/Func2_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> нужно:</p> <p>1) найти область определения функции <img src="images/stories/Func/Func2_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> ;</p> <p>2) вычислить производную данной функции;</p> <p>3) найти критические точки из условия равенства нулю производной <img src="images/stories/Func/Func2_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или при условии, что производная <img src="images/stories/Func/Func2_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> не существует;</p> <p>4) разделить критическими точками область определения на интервалы, в каждом из которых определить знак производной.</p> <p>На интервалах где производная положительная функция возрастает, а где отрицательная - убывает.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Рассмотрим задачу из<span class="FF2"> сборника В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах"</span> на нахождение интервалов монотонности функции.</p> <p><strong><span class="FF2">1. </span></strong>(3.36.10)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция существует во всех точках где определен логарифм и он не обращается в нуль, а также где функция под корнем принимает неотрицательные значения. На основе этого находим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func2_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак, областью определения будут два интервала</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong>2.</strong> (3.36.11)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>С подкоренной функцией ведем себя как и в предыдущем примере, а функция <img src="images/stories/Func/Func2_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена на промежутке<img src="images/stories/Func/Func2_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> . Находим область определения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func2_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Единственным промежутком, который удовлетворяет эти условия являются следующий</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p><strong>3.</strong> (3.36.13)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> Область определения функции находим из двух условий</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первое условие дает две точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> в которых функция не существует.</p> <p>С второго условия получим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуем поведение функции в интервалах монотонности на которые разбивают заданные точки. Для этого</p> <p>выбираем произвольные точки <img src="images/stories/Func/Func2_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> из интервалов и проверяем знак <img src="images/stories/Func/Func2_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция <img src="images/stories/Func/Func2_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> принимает положительные значения в интервалах</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вместе с первым условием получим следующую область определения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>Рассмотрим примеры исследования монотонности функции из<span class="FF2"> сборника задач Дубовика В.П., Юрика И.И. "Высшая математика" </span>.</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span></strong> (5.705) Показать, что функция <img src="images/stories/Func/Func2_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />возрастает на интервале<img src="images/stories/Func/Func2_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и убывает в интервале <img src="images/stories/Func/Func2_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>1) Областью определения функции будет множество значений для которых подкоренная функция принимает неотрицательные значения.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Решим квадратное уравнение</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Определим знак функции на всем интервале <img src="images/stories/Func/Func2_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом получим следующую область определения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Найдем производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>3) Приравняем ее к нулю и найдем критические точки:</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Не стоит забывать и о точках, в которых производная не существует. Это корни уравнения в <br /> знаменателе. Итак производная существует на интервале <img src="images/stories/Func/Func2_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в точке <img src="images/stories/Func/Func2_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак.</p> <p>4) Знаки производной: подставляем <img src="images/stories/Func/Func2_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в производную <img src="images/stories/Func/Func2_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Так что на интервале <img src="images/stories/Func/Func2_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция возрастает, а на <img src="images/stories/Func/Func2_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - убывает.</p> <p><strong><span class="FF2">ІІ.</span></strong> (5.715) Найти интервалы монотонности функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1. Областью определения будет множество точек <img src="images/stories/Func/Func2_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> для которых существует логарифм функция. На</p> <p>основе этого получим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Итак <img src="images/stories/Func/Func2_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Найдем производную функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Находим критические точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другая точка, где производная не существует это <img src="images/stories/Func/Func2_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , не принадлежит области определения функции.</p> <p>Таким образом получили два интервала монотонности <img src="images/stories/Func/Func2_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func2_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> .</p> <p>4) Выясним где функция возрастает, а где убывает. Подставим точки <img src="images/stories/Func/Func2_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func2_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в выражение для</p> <p>производной</p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func2_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Исследуемая функция на интервале <img src="images/stories/Func/Func2_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> убывает и на <img src="images/stories/Func/Func2_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> растет.</p> <p>При исследовании функций на монотонность определите все критические точки в которых производная равна нулю или не существует. Также не забывайте при этом учитывать область определения функции. Остальное зависит от Ваших знаний свойств элементарных функции, поскольку именно на их основе построены все задачи, которые Вам задают преподаватели.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Локальный экстремум функции. Примеры 2015-07-11T06:03:26+03:00 2015-07-11T06:03:26+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html Yukhym Roman [email protected] <p>Отыскание локальных максимумов и минимумов не обходится без дифференцирования и является необходимым при исследовании функции и построении ее графика.</p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">точкой локального максимума (или минимума) функции</span> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, сли существует такой окрестность <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> этой точки, принадлежащий области определения функции, и для всех <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> из этого окрестности выполняется неравенство <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> (или <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p>Точки максимума и минимума называются <span class="FF2">точками экстремума функции</span>, а значения функции в экстремальных точках - ее экстремальными значениями.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">НЕОБХОДИМОЕ УСЛОВИЕ ЛОКАЛЬНОГО ЭКСТРЕМУМА:</p> <p>Если функция имеет в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> локальный экстремум, то либо производная равна нулю <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , либо не существует.</p> <p>Точки которые удовлетворяют выписанным выше требованиям называют<span class="FF2"> критическими точками.</span></p> <p>Однако в каждой критической точке функция имеет экстремум. Ответ на вопрос: будет критическая точка точкой экстремума дает следующая теорема.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ДОСТАТОЧНОЕ УСЛОВИЕ СУЩЕСТВОВАНИЯ ЭКСТРЕМУМА ФУНКЦИИ</p> <p><span class="FF2">Теорема І. </span>Пусть функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> непрерывна в некотором интервале, содержащем критическую точку <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и дифференцированная во всех точках этого интервала (за исключением, возможно, самой точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p>Тогда для точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет максимум, если для аргументов <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> выполняется условие, что производная больше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, а для <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> условие - производная меньше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если же для <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> производная меньше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , а для <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> больше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то для точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />функция имеет минимум.</p> <p><span class="FF2">Теорема ІІ. </span>Пусть функция дважды дифференцируема в окрестности точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и производная равна нулю <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> . Тогда в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет локальный максимум, если вторая производная меньше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и локальный минимум, если наоборот <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если же вторая производная равна нулю <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> может и не быть точкой экстремума.</p> <p>При исследовании функций на экстремумы используют обе теоремы. Первая на практике проще, поскольку не требует нахождения второй производной.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ПРАВИЛА НАХОЖДЕНИЯ ЕКСТРЕМУМОВ (МАКСИМУМОВ И МИНИМУМОВ) С ПОМОЩЬЮ ПЕРВОЙ ПРОИЗВОДНОЙ</p> <p>1) найти область определения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>2) найти первую производную <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>3) найти критические точки;</p> <p>4) исследовать знак производной <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на интервалах, которые получили от разбиения критическими точками области определения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>При этом критическая точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой минимума, если при переходе через нее слева направо производная <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак с отрицательного <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на положительный <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, в противном случаэ <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой максимума.</p> <p>Вместо данного правила можно определять вторую производную <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и исследовать согласно второй теоремы.</p> <p>5) вычислить значения функции в точках экстремума.</p> <p>Рассмотрим теперь исследование функции на экстремумы на конкретных примерах.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p class="FF2">Сборник В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах"</p> <p>1. (4.53.7)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения будет множество действительных чисел</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>2) Находим производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Вычисляем критические точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Исследуем знак производной на найденных интервалах методом подстановки значений</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом первая точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой минимума, а вторая <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - точкой максимума.</p> <p>5) Вычисляем значение функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>2. (4.53.9)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения будет множество действительных чисел <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, так корень всегда больше единицы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и функция арктангенс определена на всей действительной оси.</p> <p>2) Находим производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) С условия равенства производной нулю находим критическую точку</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Она разбивает область определения на два интервала</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Определим знак производной в каждой из областей</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом находим, что в критической точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция принимает минимальное значение.</p> <p>5) Вычислим экстремум функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>3. (4.53.13)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Функция определена когда знаменатель не превращается в ноль</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует, что область определения состоит из трех интервалов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Вычисляем производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Приравниваем производную к нулю и находим критические точки.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Устанавливаем знак производной в каждой из областей, подстановкой соответствующих значений.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой локального максимума, а <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_081.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> локального минимума. В <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_082.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеем перегиб функции, но о нем будет больше материала в следующих статьях.</p> <p>5) Находим значение в критических точках</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_083.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_084.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Несмотря на то, что значение функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func3_085.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, первая точка является точкой локального максимума, а дуга - минимума. Не бойтесь, если у Вас выйдут подобные результаты, при определении локальных экстремумов такие ситуации допустимы.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Отыскание локальных максимумов и минимумов не обходится без дифференцирования и является необходимым при исследовании функции и построении ее графика.</p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func3_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">точкой локального максимума (или минимума) функции</span> <img src="images/stories/Func/Func3_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, сли существует такой окрестность <img src="images/stories/Func/Func3_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> этой точки, принадлежащий области определения функции, и для всех <img src="images/stories/Func/Func3_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> из этого окрестности выполняется неравенство <img src="images/stories/Func/Func3_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> (или <img src="images/stories/Func/Func3_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p>Точки максимума и минимума называются <span class="FF2">точками экстремума функции</span>, а значения функции в экстремальных точках - ее экстремальными значениями.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">НЕОБХОДИМОЕ УСЛОВИЕ ЛОКАЛЬНОГО ЭКСТРЕМУМА:</p> <p>Если функция имеет в точке <img src="images/stories/Func/Func3_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> локальный экстремум, то либо производная равна нулю <img src="images/stories/Func/Func3_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , либо не существует.</p> <p>Точки которые удовлетворяют выписанным выше требованиям называют<span class="FF2"> критическими точками.</span></p> <p>Однако в каждой критической точке функция имеет экстремум. Ответ на вопрос: будет критическая точка точкой экстремума дает следующая теорема.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ДОСТАТОЧНОЕ УСЛОВИЕ СУЩЕСТВОВАНИЯ ЭКСТРЕМУМА ФУНКЦИИ</p> <p><span class="FF2">Теорема І. </span>Пусть функция <img src="images/stories/Func/Func3_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> непрерывна в некотором интервале, содержащем критическую точку <img src="images/stories/Func/Func3_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и дифференцированная во всех точках этого интервала (за исключением, возможно, самой точки <img src="images/stories/Func/Func3_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p>Тогда для точки <img src="images/stories/Func/Func3_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет максимум, если для аргументов <img src="images/stories/Func/Func3_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> выполняется условие, что производная больше нуля <img src="images/stories/Func/Func3_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, а для <img src="images/stories/Func/Func3_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> условие - производная меньше нуля <img src="images/stories/Func/Func3_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если же для <img src="images/stories/Func/Func3_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> производная меньше нуля <img src="images/stories/Func/Func3_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> , а для <img src="images/stories/Func/Func3_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> больше нуля <img src="images/stories/Func/Func3_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то для точки <img src="images/stories/Func/Func3_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />функция имеет минимум.</p> <p><span class="FF2">Теорема ІІ. </span>Пусть функция дважды дифференцируема в окрестности точки <img src="images/stories/Func/Func3_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и производная равна нулю <img src="images/stories/Func/Func3_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> . Тогда в точке <img src="images/stories/Func/Func3_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет локальный максимум, если вторая производная меньше нуля <img src="images/stories/Func/Func3_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и локальный минимум, если наоборот <img src="images/stories/Func/Func3_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если же вторая производная равна нулю <img src="images/stories/Func/Func3_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то точка <img src="images/stories/Func/Func3_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> может и не быть точкой экстремума.</p> <p>При исследовании функций на экстремумы используют обе теоремы. Первая на практике проще, поскольку не требует нахождения второй производной.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ПРАВИЛА НАХОЖДЕНИЯ ЕКСТРЕМУМОВ (МАКСИМУМОВ И МИНИМУМОВ) С ПОМОЩЬЮ ПЕРВОЙ ПРОИЗВОДНОЙ</p> <p>1) найти область определения <img src="images/stories/Func/Func3_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>2) найти первую производную <img src="images/stories/Func/Func3_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>3) найти критические точки;</p> <p>4) исследовать знак производной <img src="images/stories/Func/Func3_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на интервалах, которые получили от разбиения критическими точками области определения <img src="images/stories/Func/Func3_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>При этом критическая точка <img src="images/stories/Func/Func3_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой минимума, если при переходе через нее слева направо производная <img src="images/stories/Func/Func3_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак с отрицательного <img src="images/stories/Func/Func3_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на положительный <img src="images/stories/Func/Func3_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, в противном случаэ <img src="images/stories/Func/Func3_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой максимума.</p> <p>Вместо данного правила можно определять вторую производную <img src="images/stories/Func/Func3_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и исследовать согласно второй теоремы.</p> <p>5) вычислить значения функции в точках экстремума.</p> <p>Рассмотрим теперь исследование функции на экстремумы на конкретных примерах.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p class="FF2">Сборник В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах"</p> <p>1. (4.53.7)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения будет множество действительных чисел</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>2) Находим производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Вычисляем критические точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Исследуем знак производной на найденных интервалах методом подстановки значений</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом первая точка <img src="images/stories/Func/Func3_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой минимума, а вторая <img src="images/stories/Func/Func3_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - точкой максимума.</p> <p>5) Вычисляем значение функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="images/stories/Func/Func3_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>2. (4.53.9)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения будет множество действительных чисел <img src="images/stories/Func/Func3_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, так корень всегда больше единицы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и функция арктангенс определена на всей действительной оси.</p> <p>2) Находим производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="images/stories/Func/Func3_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) С условия равенства производной нулю находим критическую точку</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Она разбивает область определения на два интервала</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Определим знак производной в каждой из областей</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом находим, что в критической точке <img src="images/stories/Func/Func3_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция принимает минимальное значение.</p> <p>5) Вычислим экстремум функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------</span></p> <p>3. (4.53.13)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Функция определена когда знаменатель не превращается в ноль</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует, что область определения состоит из трех интервалов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Вычисляем производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Приравниваем производную к нулю и находим критические точки.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="images/stories/Func/Func3_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Устанавливаем знак производной в каждой из областей, подстановкой соответствующих значений.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом точка <img src="images/stories/Func/Func3_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой локального максимума, а <img src="images/stories/Func/Func3_081.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> локального минимума. В <img src="images/stories/Func/Func3_082.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеем перегиб функции, но о нем будет больше материала в следующих статьях.</p> <p>5) Находим значение в критических точках</p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_083.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func3_084.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Несмотря на то, что значение функции <img src="images/stories/Func/Func3_085.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, первая точка является точкой локального максимума, а дуга - минимума. Не бойтесь, если у Вас выйдут подобные результаты, при определении локальных экстремумов такие ситуации допустимы.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Выпуклость и вогнутисть графика функции. Точки перегиба 2015-07-11T06:02:45+03:00 2015-07-11T06:02:45+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html Yukhym Roman [email protected] <p>Исследование функции не обходится без установки интервалов выпуклости и вогнутости, причем их могут разделять как точки перегиба, так и критические точки второго рода. Все зависит от ряда правил которые Вам придется запомнить из приведенного теоретического материала.<br /> Кривая<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">выпуклой</span> на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если все ее точки, кроме точки соприкосновения, лежат ниже произвольной ее касательной на этом интервале.</p> <p>И наоборот, кривая <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">вогнутой</span> на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если все ее точки, кроме точки соприкосновения, лежат выше произвольной ее касательной на этом интервале.</p> <p><span class="FF2">Точкой перегиба </span>называется такая точка кривой которая отделяет ее выпуклую часть от вогнутой.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_0.gif" alt="" width="366" height="199" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На рисунке выше кривая выпуклая на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и вогнута на <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />- функция имеет перегиб.</p> <p>Выпуклость и вогнутость кривой, которая является графиком функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> характеризуется знаком ее второй производной: если в некотором интервале она меньше нуля <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то кривая <span class="FF2">выпуклая</span> на этом интервале, а если больше<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то кривая <span class="FF2">вогнута</span> на этом интервале.</p> <p>Интервалы выпуклости и вогнутости могут отделяться друг от друга или точками где вторая производная равна нулю, или точками где вторая производная не существует. Эти точки называются <span class="FF2">критическими точками второго рода.</span></p> <p>Если при переходе через критическую точку <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> вторая производная <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак, то график функции имеет точку перегиба <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ПРАВИЛО НАХОЖДЕНИЯ ТОЧЕК ПЕРЕГИБА ГРАФИКА ФУНКЦИИ</p> <p>1) найти область определения функции;</p> <p>2) найти критические точки II рода функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>3) исследовать знак<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в интервалах, на которые критические точки делят область определения функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Если критическая точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разделяет интервалы где вторые производные <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разных знаков, то <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является абсциссой точки перегиба графика функции;</p> <p>4) вычислить значения функции в точках перегиба.</p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Задача.</p> <p>Найти точки перегиба и интервалы выпуклости и вмятины графиков функций. <span class="FF2">(Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач")</span></p> <p><strong><span class="FF2">І. </span>(5.827)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения вся действительная множество</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Находим критические точки функции второго рода</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Квадратное уравнение будет иметь следующие корни</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы выпуклости или вогнутости</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Исследуем знак производной подстановкой значений из интервалов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_1_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из анализа знаков следует, что функция вогнута на интервалах <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и выпуклая при <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> являются точками перегиба, поскольку вторая производная в них меняет знак.</p> <p>4) Вычисляем значение функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– точки перегиба.</p> <p>Чтобы материал Вам хорошо воспринимался к этой задаче и последующих будут приведены графики функций с найденными критическими точками. Это поможет Вам легко представлять себе, как точки перегиба выглядят на графиках функций</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>ІІ.</strong></span> <strong>(5.831)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения будет</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>2) Критические точки II рода: найдем вторую производную функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Решим квадратное уравнение</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> существует на всей области определения.</p> <p>3) Определяем знаки второй производной <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />на промежутках где вторая производная отлична от нуля</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_2_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом, получим два интервала выпуклости <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и один вогнутости графика функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Найдем значения функции в точках перегиба</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> -точки перегиба.</p> <p>Часть графика функции с точками перегиба приведена ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>ІІІ.</strong></span> <strong>(5.834)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения является <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, так как корень кубический существует для отрицательных чисел.</p> <p>2) Критические точки найдем из условия равенства нулю или несуществования второй производной функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная существует на всей области кроме точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>3) Предыдущие исследования показали, что точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разбивает область определения на два интервала<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Для установления, какой из них будет интервалом выпуклости а какой вогнутости, подставим точки справа и слева от критической во вторую производную.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_3_0_.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует, что на интервале <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> кривая вогнута, а на <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – выпуклая. Исследуемая точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой перегиба.</p> <p>4) В точке перегиба функция принимает значение</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– координаты точки перегиба. Интересующий график функции приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_3.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>IV.</strong></span> <strong>(5.835)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, поскольку экспонента определена для всех аргументов.</p> <p>2) Вычисляем критические точки второго рода</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из условия равенства нулю второй производной получим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдена точка разбивает область определения на два интервала <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_081.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_082.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Исследуем знаки производной на найденных интервалах</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_083.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_084.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_4_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На первом интервале<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_085.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> график функции выпуклый, а на <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_086.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />вогнутый. Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_087.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является абсциссой точки перегиба.</p> <p>4) Находим ординату</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_088.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_089.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– точка перегиба. График функции имеет вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_4.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>V.</strong></span> (5.845)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_090.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения является множество значений аргумента при которых знаменатель не превращается в ноль</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_091.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Получаем два интервала определения функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_092.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Для отыскания критических точек дифференцируем функцию дважды</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_093.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_094.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_095.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная равна нулю при <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_096.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и не существует в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_097.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>3) Исследуя знаки производной на интервалах <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_098.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> методом подстановки значений</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_099.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_100.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_101.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_5_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>получиим, что функция имеет один интервал где график функции выпуклый <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_102.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и два <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_103.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> где он вогнутый.</p> <p>4) В точке перегиба <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_104.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция примет значение</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_105.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а ее графики изображен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_5.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func5_5_.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------------------</span></p> <p>Правила нахождения точек перегиба достаточно просты, нужно только хорошо уметь находить вторую производную. При нахождении интервалов довольно трудно привыкнуть, что функция выпуклая там где вторая производная отрицательная, и вогнута - при положительной второй производной. Для этого нужно решить немало задач и построить не менее графиков. Учитесь на приведенных примерах, решайте самостоятельно - это ускорит усвоение теоретического материала и позволит бить спокойнее остальных при решение контрольных, тестов, зачетов.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Исследование функции не обходится без установки интервалов выпуклости и вогнутости, причем их могут разделять как точки перегиба, так и критические точки второго рода. Все зависит от ряда правил которые Вам придется запомнить из приведенного теоретического материала.<br /> Кривая<img src="images/stories/Func/Func5_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">выпуклой</span> на интервале <img src="images/stories/Func/Func5_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если все ее точки, кроме точки соприкосновения, лежат ниже произвольной ее касательной на этом интервале.</p> <p>И наоборот, кривая <img src="images/stories/Func/Func5_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> называется <span class="FF2">вогнутой</span> на интервале <img src="images/stories/Func/Func5_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> если все ее точки, кроме точки соприкосновения, лежат выше произвольной ее касательной на этом интервале.</p> <p><span class="FF2">Точкой перегиба </span>называется такая точка кривой которая отделяет ее выпуклую часть от вогнутой.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_0.gif" alt="" width="366" height="199" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На рисунке выше кривая выпуклая на интервале <img src="images/stories/Func/Func5_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и вогнута на <img src="images/stories/Func/Func5_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, в точке <img src="images/stories/Func/Func5_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />- функция имеет перегиб.</p> <p>Выпуклость и вогнутость кривой, которая является графиком функции <img src="images/stories/Func/Func5_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> характеризуется знаком ее второй производной: если в некотором интервале она меньше нуля <img src="images/stories/Func/Func5_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то кривая <span class="FF2">выпуклая</span> на этом интервале, а если больше<img src="images/stories/Func/Func5_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то кривая <span class="FF2">вогнута</span> на этом интервале.</p> <p>Интервалы выпуклости и вогнутости могут отделяться друг от друга или точками где вторая производная равна нулю, или точками где вторая производная не существует. Эти точки называются <span class="FF2">критическими точками второго рода.</span></p> <p>Если при переходе через критическую точку <img src="images/stories/Func/Func5_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> вторая производная <img src="images/stories/Func/Func5_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак, то график функции имеет точку перегиба <img src="images/stories/Func/Func5_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ПРАВИЛО НАХОЖДЕНИЯ ТОЧЕК ПЕРЕГИБА ГРАФИКА ФУНКЦИИ</p> <p>1) найти область определения функции;</p> <p>2) найти критические точки II рода функции <img src="images/stories/Func/Func5_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />;</p> <p>3) исследовать знак<img src="images/stories/Func/Func5_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> в интервалах, на которые критические точки делят область определения функции <img src="images/stories/Func/Func5_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Если критическая точка <img src="images/stories/Func/Func5_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разделяет интервалы где вторые производные <img src="images/stories/Func/Func5_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разных знаков, то <img src="images/stories/Func/Func5_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является абсциссой точки перегиба графика функции;</p> <p>4) вычислить значения функции в точках перегиба.</p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Задача.</p> <p>Найти точки перегиба и интервалы выпуклости и вмятины графиков функций. <span class="FF2">(Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач")</span></p> <p><strong><span class="FF2">І. </span>(5.827)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения вся действительная множество</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Находим критические точки функции второго рода</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Квадратное уравнение будет иметь следующие корни</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func5_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы выпуклости или вогнутости</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Исследуем знак производной подстановкой значений из интервалов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_1_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из анализа знаков следует, что функция вогнута на интервалах <img src="images/stories/Func/Func5_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и выпуклая при <img src="images/stories/Func/Func5_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Точки <img src="images/stories/Func/Func5_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> являются точками перегиба, поскольку вторая производная в них меняет знак.</p> <p>4) Вычисляем значение функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– точки перегиба.</p> <p>Чтобы материал Вам хорошо воспринимался к этой задаче и последующих будут приведены графики функций с найденными критическими точками. Это поможет Вам легко представлять себе, как точки перегиба выглядят на графиках функций</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>ІІ.</strong></span> <strong>(5.831)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения будет</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>2) Критические точки II рода: найдем вторую производную функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Решим квадратное уравнение</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная <img src="images/stories/Func/Func5_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> существует на всей области определения.</p> <p>3) Определяем знаки второй производной <img src="images/stories/Func/Func5_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />на промежутках где вторая производная отлична от нуля</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_2_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом, получим два интервала выпуклости <img src="images/stories/Func/Func5_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и один вогнутости графика функции <img src="images/stories/Func/Func5_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>4) Найдем значения функции в точках перегиба</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> -точки перегиба.</p> <p>Часть графика функции с точками перегиба приведена ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>ІІІ.</strong></span> <strong>(5.834)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения является <img src="images/stories/Func/Func5_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, так как корень кубический существует для отрицательных чисел.</p> <p>2) Критические точки найдем из условия равенства нулю или несуществования второй производной функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная существует на всей области кроме точки <img src="images/stories/Func/Func5_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>3) Предыдущие исследования показали, что точка <img src="images/stories/Func/Func5_066.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> разбивает область определения на два интервала<img src="images/stories/Func/Func5_067.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func5_068.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Для установления, какой из них будет интервалом выпуклости а какой вогнутости, подставим точки справа и слева от критической во вторую производную.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_069.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_070.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_3_0_.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует, что на интервале <img src="images/stories/Func/Func5_071.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> кривая вогнута, а на <img src="images/stories/Func/Func5_072.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – выпуклая. Исследуемая точка <img src="images/stories/Func/Func5_073.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой перегиба.</p> <p>4) В точке перегиба функция принимает значение</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_074.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_075.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– координаты точки перегиба. Интересующий график функции приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_3.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>IV.</strong></span> <strong>(5.835)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_076.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Область определения <img src="images/stories/Func/Func5_077.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, поскольку экспонента определена для всех аргументов.</p> <p>2) Вычисляем критические точки второго рода</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_078.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_079.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из условия равенства нулю второй производной получим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_080.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдена точка разбивает область определения на два интервала <img src="images/stories/Func/Func5_081.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><img src="images/stories/Func/Func5_082.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>3) Исследуем знаки производной на найденных интервалах</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_083.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_084.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_4_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На первом интервале<img src="images/stories/Func/Func5_085.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> график функции выпуклый, а на <img src="images/stories/Func/Func5_086.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />вогнутый. Точка <img src="images/stories/Func/Func5_087.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является абсциссой точки перегиба.</p> <p>4) Находим ординату</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_088.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_089.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />– точка перегиба. График функции имеет вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_4.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------</span></p> <p><span class="FF2"><strong>V.</strong></span> (5.845)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_090.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>1) Областью определения является множество значений аргумента при которых знаменатель не превращается в ноль</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_091.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Получаем два интервала определения функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_092.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>2) Для отыскания критических точек дифференцируем функцию дважды</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_093.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_094.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_095.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторая производная равна нулю при <img src="images/stories/Func/Func5_096.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и не существует в точке <img src="images/stories/Func/Func5_097.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>3) Исследуя знаки производной на интервалах <img src="images/stories/Func/Func5_098.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> методом подстановки значений</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_099.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_100.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_101.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_5_0.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>получиим, что функция имеет один интервал где график функции выпуклый <img src="images/stories/Func/Func5_102.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и два <img src="images/stories/Func/Func5_103.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> где он вогнутый.</p> <p>4) В точке перегиба <img src="images/stories/Func/Func5_104.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция примет значение</p> <p><img src="images/stories/Func/Func5_105.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а ее графики изображен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_5.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func5_5_.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------------------</span></p> <p>Правила нахождения точек перегиба достаточно просты, нужно только хорошо уметь находить вторую производную. При нахождении интервалов довольно трудно привыкнуть, что функция выпуклая там где вторая производная отрицательная, и вогнута - при положительной второй производной. Для этого нужно решить немало задач и построить не менее графиков. Учитесь на приведенных примерах, решайте самостоятельно - это ускорит усвоение теоретического материала и позволит бить спокойнее остальных при решение контрольных, тестов, зачетов.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Асимптоты функции 2015-07-11T06:02:11+03:00 2015-07-11T06:02:11+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html Yukhym Roman [email protected] <p>Определение асимптот функции не такое и трудное занятие если Вы хорошо знаете ряд правил и имеете добрые знания вычисления пределов. Если же не умеете находить пределы то наверстывать придется много, но научиться можно.</p> <p>Прямая называется асимптотой кривой если точка кривой неограниченно приближается к ней при росте абсциссы или ординаты. Асимптоты разделяют на вертикальные, наклонные (горизонтальные) асимптоты.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ВЕРТИКАЛЬНЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>График функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при аргументе котрый стремится к точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_002.gif" alt="" align="middle" border="0" /> имеет <span class="FF2">вертикальную асимптоту,</span> если предел функции в ней бесконечен</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Кроме этого точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой разрыва II рода, а уравнение вертикальной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2" style="text-align: center;">НАКЛОННЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>Уравнение наклонной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - пределы, которые вычисляются по правилу</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Если оба пределы существуют и конечны то функция имеет наклонную асимптоту, иначе - нет. Следует отдельно рассматривать случаи, когда аргумент стремится к бесконечности (<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />) и минус бесконечности (<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ГОРИЗОНТАЛЬНЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>Кривая <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеет горизонтальную асимптоту <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> только в том случае, когда существует конечный предел функции при <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, и эта граница равна</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>или</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Нахождение пределов в некоторых случаях упрощается, если применять правило Лопиталя.<br /> Приведем решения типичных для практики задач на отыскание асимптот.</p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Найти асимптоты функций (Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач")</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span> (5.863)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Знаменатель дроби не должен превращаться в ноль</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По теореме Виета находим корни квадратного уравнения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другим выводом является то, что функция имеет две вертикальные асимптоты</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем наклонную асимптоту</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первая граница примет вид</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другую определяем по правилу</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательное уравнение наклонной асимптоты следующее</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции с асимптотами имеет вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">ІІ. </span>(5.873)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Логарифм функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена при положительных значениях аргумента и стремится к бесконечности при <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, это означает</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует что функция имеет вертикальные асимптоты при</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а ее область определения следующая</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>С виду функции следует что функция имеет вертикальную асимптоту</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наклонных асимптот функция не имеет. График функции с асимптотами приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF2">(Клепко В.Ю., Голец В.И. "Высшая математика в примерах и задачах")</p> <p><strong><span class="FF2">III. </span>(4.71.1)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>С виду функции следует что она определена во всех точках где знаменатель не превращается в ноль, из этого следует</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Эти точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> представляют собой вертикальные асимптоты, а также разделяют область определения на интервалы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наклонных асимптот функция не имеет. Это следует из одного свойства которым я поделюсь с Вами: функции вида "многочлен разделить на многочлен" имеет наклонную асимптоту только в случаях, когда наибольший степень в числителе на единицу больше, чем в знаменателе, т.е.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Горизонтальная асимптоту находим с границы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция с асимптотами изображена на рисунке</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_3.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">IV.</span> (4.71.2)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет вертикальную асимптоту. Наклонных асимптот нет, одна горизонтальная, так как степень числителя и знаменателя равны</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция будет выглядеть следующим образом</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_4.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">V. </span>(4.71.3)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Областью определения будут два интервала</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> будет вертикальной асимптотой. Наклонных асимптот нет, горизонтальную находим с предела</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Поведение функции изображено на рисунке</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_5.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">VI.</span> (4.71.4)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения находим из условия</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является вертикальной асимптотой. Наклонную асимптоту находим на основе пределов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательно получим такое уравнение асимптоты</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция с асимптотами изображена на рисунке<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_6.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">VII.</span> (4.71.5)</strong></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения находим с условия</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – вертикальная асимптота. Наклонная асимптота будет известна после вычисления пределов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – уравнение наклонной асимптоты.</p> <p>График функции следующий</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func6_7.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p>Подобных примеров можно решить еще много, схема нахождения асимптот при этом не меняется. Бывают</p> <p>примеры в которых нахождение пределов трудоемкое и занимает более половины объема этой статьи, но</p> <p>думаю Вам такие в обучении не встретятся.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Определение асимптот функции не такое и трудное занятие если Вы хорошо знаете ряд правил и имеете добрые знания вычисления пределов. Если же не умеете находить пределы то наверстывать придется много, но научиться можно.</p> <p>Прямая называется асимптотой кривой если точка кривой неограниченно приближается к ней при росте абсциссы или ординаты. Асимптоты разделяют на вертикальные, наклонные (горизонтальные) асимптоты.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ВЕРТИКАЛЬНЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>График функции <img src="images/stories/Func/Func6_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при аргументе котрый стремится к точке <img src="images/stories/Func/Func6_002.gif" alt="" align="middle" border="0" /> имеет <span class="FF2">вертикальную асимптоту,</span> если предел функции в ней бесконечен</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Кроме этого точка <img src="images/stories/Func/Func6_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является точкой разрыва II рода, а уравнение вертикальной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2" style="text-align: center;">НАКЛОННЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>Уравнение наклонной асимптоты имеет вид</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="images/stories/Func/Func6_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> - пределы, которые вычисляются по правилу</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Если оба пределы существуют и конечны то функция имеет наклонную асимптоту, иначе - нет. Следует отдельно рассматривать случаи, когда аргумент стремится к бесконечности (<img src="images/stories/Func/Func6_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />) и минус бесконечности (<img src="images/stories/Func/Func6_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />).</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">ГОРИЗОНТАЛЬНЫЕ АСИМПТОТЫ</p> <p>Кривая <img src="images/stories/Func/Func6_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеет горизонтальную асимптоту <img src="images/stories/Func/Func6_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> только в том случае, когда существует конечный предел функции при <img src="images/stories/Func/Func6_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и <img src="images/stories/Func/Func6_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, и эта граница равна</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>или</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Нахождение пределов в некоторых случаях упрощается, если применять правило Лопиталя.<br /> Приведем решения типичных для практики задач на отыскание асимптот.</p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Найти асимптоты функций (Дубовик В.П., Юрик И.И. "Высшая математика. Сборник задач")</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span> (5.863)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Знаменатель дроби не должен превращаться в ноль</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По теореме Виета находим корни квадратного уравнения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они разбивают область определения на следующие интервалы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другим выводом является то, что функция имеет две вертикальные асимптоты</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем наклонную асимптоту</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первая граница примет вид</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другую определяем по правилу</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательное уравнение наклонной асимптоты следующее</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции с асимптотами имеет вид</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">ІІ. </span>(5.873)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Логарифм функция <img src="images/stories/Func/Func6_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена при положительных значениях аргумента и стремится к бесконечности при <img src="images/stories/Func/Func6_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, это означает</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из этого следует что функция имеет вертикальные асимптоты при</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а ее область определения следующая</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>С виду функции следует что функция имеет вертикальную асимптоту</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наклонных асимптот функция не имеет. График функции с асимптотами приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF2">(Клепко В.Ю., Голец В.И. "Высшая математика в примерах и задачах")</p> <p><strong><span class="FF2">III. </span>(4.71.1)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>С виду функции следует что она определена во всех точках где знаменатель не превращается в ноль, из этого следует</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Эти точки <img src="images/stories/Func/Func6_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> представляют собой вертикальные асимптоты, а также разделяют область определения на интервалы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наклонных асимптот функция не имеет. Это следует из одного свойства которым я поделюсь с Вами: функции вида "многочлен разделить на многочлен" имеет наклонную асимптоту только в случаях, когда наибольший степень в числителе на единицу больше, чем в знаменателе, т.е.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Горизонтальная асимптоту находим с границы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция с асимптотами изображена на рисунке</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_3.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">IV.</span> (4.71.2)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При <img src="images/stories/Func/Func6_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция имеет вертикальную асимптоту. Наклонных асимптот нет, одна горизонтальная, так как степень числителя и знаменателя равны</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция будет выглядеть следующим образом</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_4.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">V. </span>(4.71.3)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Областью определения будут два интервала</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func6_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> будет вертикальной асимптотой. Наклонных асимптот нет, горизонтальную находим с предела</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Поведение функции изображено на рисунке</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_5.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">VI.</span> (4.71.4)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения находим из условия</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func6_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является вертикальной асимптотой. Наклонную асимптоту находим на основе пределов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательно получим такое уравнение асимптоты</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция с асимптотами изображена на рисунке<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_6.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">VII.</span> (4.71.5)</strong></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Область определения находим с условия</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func6_061.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – вертикальная асимптота. Наклонная асимптота будет известна после вычисления пределов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_062.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_063.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_064.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func6_065.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – уравнение наклонной асимптоты.</p> <p>График функции следующий</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func6_7.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p>Подобных примеров можно решить еще много, схема нахождения асимптот при этом не меняется. Бывают</p> <p>примеры в которых нахождение пределов трудоемкое и занимает более половины объема этой статьи, но</p> <p>думаю Вам такие в обучении не встретятся.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке. Решение задач 2015-07-11T06:01:15+03:00 2015-07-11T06:01:15+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html Yukhym Roman [email protected] <p>Отыскание максимумов и минимумов - одна из самых распространенных задач при исследованиях функций.<br /> Непрерывная на отрезке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> принимает свое наибольшее или наименьшее значение, либо в критических точках (в точках, в которых производная обращается в нуль или не существует), принадлежащих исследуемому промежутке, или на его концах <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>На практике нахождения максимумов и минимумов похоже на отыскания локального экстремума, только добавляются края промежутка. Возможны случаи, когда максимумы и минимумы функций находятся в точках локального экстремума, а возможные - на краях отрезка.</p> <p>Рассмотрим ряд примеров, чтобы ознакомить Вас с методикой исследования.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Определить наибольшее и наименьшее значение фунции на промежутке.</p> <p><span class="FF2">Сборник В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах".</span></p> <p><strong><span class="FF2">1.</span></strong> (4.55.б)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена на всем множестве действительных чисел</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем производную функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняем ее к нулю и определим критические точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Проверим знак производной слева и справа от найденной точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Производная при переходе через точку <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак с положительного <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на отрицательный <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, следовательно она является точкой локального максимума.</p> <p>Найдем значение функции в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и на краях отрезка</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция достигает максимума в точке локального экстремума <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и минимума на одном из краев отрезка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong><span class="FF2">2. </span></strong>(4.55.д)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На заданном промежутке функция определена; вычислим ее производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравнивая нуля найдем критическую точку</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Заданная точка принадлежит отрезку. Найдем значения функции во всех точках</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция приобретает максимум и минимум в точках</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong><span class="FF2">3. </span></strong>(4.55.є)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена для всех значений аргумента <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Найдем производную</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из выражения видно, что производная отлична от нуля на промежутке определения, однако в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> она не существует.</p> <p>Вычислим значение функции</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наибольшее значение функция принимает в точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, а наименьшее значение в критической точке <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p>Приведем решения задач из сборника<span class="FF2"> Дубовика В.П., Юрика И.И. "Высшая математика".</span></p> <p><strong><span class="FF2">4.</span></strong> (5.770)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена везде, потому приступим сразу к вычислению производной</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняем ее к нулю и находим критические точки</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем значения функции во всех подозрительных на экстремум точках</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из полученного набора значений следует, что функция принимает максимум и минимум на краях отрезка</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong><span class="FF2">5. </span></strong>(5.771)</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На заданном интервале функция определена, проводим дифференцировку</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняв к нулю производную получим</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другую критическую точку найдем из условия, что производная не существует</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Одна совпадает с началом отрезка. Вычислим значение функции на краях отрезка и в критических точках</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция принимает максимальное значение в критической точке, а минимальное на конце отрезка</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func4_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из приведенных решений можно сделать выводы, что главным в исчислении является знание функций и умение дифференцировать. Все остальное сводится к отысканию значений функций в точках и анализа результатов. Изучайте свойства элементарных функций, правила нахождения производных, это Вам пригодится при решении примеров.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>Отыскание максимумов и минимумов - одна из самых распространенных задач при исследованиях функций.<br /> Непрерывная на отрезке <img src="images/stories/Func/Func4_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> функция <img src="images/stories/Func/Func4_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> принимает свое наибольшее или наименьшее значение, либо в критических точках (в точках, в которых производная обращается в нуль или не существует), принадлежащих исследуемому промежутке, или на его концах <img src="images/stories/Func/Func4_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>На практике нахождения максимумов и минимумов похоже на отыскания локального экстремума, только добавляются края промежутка. Возможны случаи, когда максимумы и минимумы функций находятся в точках локального экстремума, а возможные - на краях отрезка.</p> <p>Рассмотрим ряд примеров, чтобы ознакомить Вас с методикой исследования.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Определить наибольшее и наименьшее значение фунции на промежутке.</p> <p><span class="FF2">Сборник В.Ю. Клепко, В.Л. Голец "Высшая математика в примерах и задачах".</span></p> <p><strong><span class="FF2">1.</span></strong> (4.55.б)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена на всем множестве действительных чисел</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем производную функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняем ее к нулю и определим критические точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Проверим знак производной слева и справа от найденной точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Производная при переходе через точку <img src="images/stories/Func/Func4_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> меняет знак с положительного <img src="images/stories/Func/Func4_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> на отрицательный <img src="images/stories/Func/Func4_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, следовательно она является точкой локального максимума.</p> <p>Найдем значение функции в точке <img src="images/stories/Func/Func4_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и на краях отрезка</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция достигает максимума в точке локального экстремума <img src="images/stories/Func/Func4_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и минимума на одном из краев отрезка <img src="images/stories/Func/Func4_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong><span class="FF2">2. </span></strong>(4.55.д)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На заданном промежутке функция определена; вычислим ее производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравнивая нуля найдем критическую точку</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Заданная точка принадлежит отрезку. Найдем значения функции во всех точках</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция приобретает максимум и минимум в точках</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong><span class="FF2">3. </span></strong>(4.55.є)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена для всех значений аргумента <img src="images/stories/Func/Func4_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Найдем производную</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из выражения видно, что производная отлична от нуля на промежутке определения, однако в точке <img src="images/stories/Func/Func4_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> она не существует.</p> <p>Вычислим значение функции</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Наибольшее значение функция принимает в точке <img src="images/stories/Func/Func4_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, а наименьшее значение в критической точке <img src="images/stories/Func/Func4_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p>Приведем решения задач из сборника<span class="FF2"> Дубовика В.П., Юрика И.И. "Высшая математика".</span></p> <p><strong><span class="FF2">4.</span></strong> (5.770)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функция определена везде, потому приступим сразу к вычислению производной</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняем ее к нулю и находим критические точки</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем значения функции во всех подозрительных на экстремум точках</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из полученного набора значений следует, что функция принимает максимум и минимум на краях отрезка</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong><span class="FF2">5. </span></strong>(5.771)</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>На заданном интервале функция определена, проводим дифференцировку</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Приравняв к нулю производную получим</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Другую критическую точку найдем из условия, что производная не существует</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Одна совпадает с началом отрезка. Вычислим значение функции на краях отрезка и в критических точках</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция принимает максимальное значение в критической точке, а минимальное на конце отрезка</p> <p><img src="images/stories/Func/Func4_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <img src="images/stories/Func/Func4_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из приведенных решений можно сделать выводы, что главным в исчислении является знание функций и умение дифференцировать. Все остальное сводится к отысканию значений функций в точках и анализа результатов. Изучайте свойства элементарных функций, правила нахождения производных, это Вам пригодится при решении примеров.</p> <p style="text-align: center;"><span>----------------------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Примеры нахождения наклонных асимптот 2015-07-11T06:00:37+03:00 2015-07-11T06:00:37+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-nakhozhdeniya-naklonnykh-asimptot.html Yukhym Roman [email protected] <p>В предыдущей статье наведены определения наклонных, вертикальных, горизонтальных асимптот. Сейчас же будут приведены примеры нахождения асимптот с применением правила Лопиталя. Его удобно применять при нахождении границ с неопределенностями типа ноль на ноль <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или бесконечность на бесконечность <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то есть, когда есть границы вида</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>или</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то по правилу Лопиталя ее значение равно</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>если функции дифференцируемы и определены в окрестности точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Производную можно применять повторно до тех пор, пока не получим константу в числителе или знаменателе или дробь избавится особенности.</p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Найти асимптоты функций</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span></strong> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Знаменатель дроби не должен превращаться в ноль</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Область определения будет разбита на два интервала</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка которая разбивает область определения будет вертикальной асимптотой <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Найдем наклонную асимптоту согласно формулы</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первую неизвестную найдем с предела</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторую определяем по правилу</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательное уравнение наклонной асимптоты следующее</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функцию с асимптотой изображено на графике</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">ІІ.</span></strong> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Функция определена во всех точках кроме тех, в которых знаменатель равен нулю. Найдем решения квадратного уравнения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Оба корня разбивают область определения на три интервала</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а также являются вертикальными асимптотами функции. Наклонную асимптоту находим с применением правила Лопиталя</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При вычислении констант <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, входящих в уравнение прямой, пришлось применить правило Лопиталя трижды для первой и дважды для второй неизвестной. В конечном итоге получили следующее уравнение наклонной асимптоты</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p><span class="FF2">III.</span> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>С виду функции следует что она определена во всех точках где определены корни</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Накладывая оба промежутка получим область определения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является вертикальной асимптотой функции. Вычислим коэффициенты, входящие в уравнение наклонной асимптоты. Применение правила Лопиталя к данному примеру никаких упрощений не даст поэтому используем другое</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Упростим выражение в числителе</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и подставим в границу</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Уравнение наклонной асимптоты примет вид</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График заданной функции с наклонной асимптотой следующий</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func7_3.gif" alt="" width="419" height="307" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p>Приведенные решения частично ознакомили Вас с возможными примерами которые могут быть на практике. Для лучшего владения данной тематикой решайте задачи самостоятельно, изучайте удобные методики нахождения пределов функции которые позволят получить результаты быстрее.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> <p>В предыдущей статье наведены определения наклонных, вертикальных, горизонтальных асимптот. Сейчас же будут приведены примеры нахождения асимптот с применением правила Лопиталя. Его удобно применять при нахождении границ с неопределенностями типа ноль на ноль <img src="images/stories/Func/Func7_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или бесконечность на бесконечность <img src="images/stories/Func/Func7_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то есть, когда есть границы вида</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>или</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то по правилу Лопиталя ее значение равно</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>если функции дифференцируемы и определены в окрестности точки <img src="images/stories/Func/Func7_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Производную можно применять повторно до тех пор, пока не получим константу в числителе или знаменателе или дробь избавится особенности.</p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------</span></p> <p class="FF1">Примеры.</p> <p>Найти асимптоты функций</p> <p><strong><span class="FF2">І.</span></strong> <img src="images/stories/Func/Func7_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Знаменатель дроби не должен превращаться в ноль</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Область определения будет разбита на два интервала</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка которая разбивает область определения будет вертикальной асимптотой <img src="images/stories/Func/Func7_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Найдем наклонную асимптоту согласно формулы</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Первую неизвестную найдем с предела</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Вторую определяем по правилу</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Окончательное уравнение наклонной асимптоты следующее</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Функцию с асимптотой изображено на графике</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func7_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>------------------------------------------</span></p> <p><strong><span class="FF2">ІІ.</span></strong> <img src="images/stories/Func/Func7_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>Функция определена во всех точках кроме тех, в которых знаменатель равен нулю. Найдем решения квадратного уравнения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Оба корня разбивают область определения на три интервала</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>а также являются вертикальными асимптотами функции. Наклонную асимптоту находим с применением правила Лопиталя</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При вычислении констант <img src="images/stories/Func/Func7_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, входящих в уравнение прямой, пришлось применить правило Лопиталя трижды для первой и дважды для второй неизвестной. В конечном итоге получили следующее уравнение наклонной асимптоты</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции приведен ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func7_2.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p><span class="FF2">III.</span> <img src="images/stories/Func/Func7_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF1">Решение:</p> <p>С виду функции следует что она определена во всех точках где определены корни</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Накладывая оба промежутка получим область определения <img src="images/stories/Func/Func7_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Точка <img src="images/stories/Func/Func7_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является вертикальной асимптотой функции. Вычислим коэффициенты, входящие в уравнение наклонной асимптоты. Применение правила Лопиталя к данному примеру никаких упрощений не даст поэтому используем другое</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Упростим выражение в числителе</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>и подставим в границу</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Уравнение наклонной асимптоты примет вид</p> <p><img src="images/stories/Func/Func7_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График заданной функции с наклонной асимптотой следующий</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func7_3.gif" alt="" width="419" height="307" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>--------------------------------------</span></p> <p>Приведенные решения частично ознакомили Вас с возможными примерами которые могут быть на практике. Для лучшего владения данной тематикой решайте задачи самостоятельно, изучайте удобные методики нахождения пределов функции которые позволят получить результаты быстрее.</p> <p style="text-align: center;"><span>-----------------------------------</span></p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html" target="_blank">Область определения функции </a></li> </ul> Область определения функции y(x) 2015-07-11T05:59:57+03:00 2015-07-11T05:59:57+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/oblast-opredeleniya-funktsii-y-x.html Yukhym Roman [email protected] <p><span class="FF2">Областью определения</span> называют множество значений аргумента <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при котором существует значение функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и обозначают <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. <span class="FF2">Областью значений</span> называют множество чисел, которые принимает функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при прохождении аргументом <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />всех значений из области определения. <br /> Ее обозначают<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Графически обе области хорошо иллюстрирует следующий рисунок</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Для схематической функции рассматриваемые области принимают значения</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Методика нахождения области определения для всех функций одна и та же: нужно выявить точки при которых функция не существует, а затем исключить из множества действительных чисел <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. В результаты получим набор промежутков или интервалов, точки, которые образуют область определения.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">Особенности элементарных функций</p> <p><strong>1)</strong> Если функция имеет вид полинома <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то ее областью определения будет вся действительная ось<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Такая функция определена повсюду.</p> <p><strong>2)</strong> Дробно рациональная функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, где <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – полиномы, областью определения имеет значения аргумента при которых знаменатель <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> не превращается в ноль. Сначала находим решения уравнения<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, если те существуют, вырезаем из множества действительных значений. В результате получим набор интервалов</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – корни уравнения <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>3)</strong> Функция содержит корень парного степени <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. В таком случае областью определения будут точки <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, при которых подкоренная функция принимает неотрицательные значения, т.е. решения неравенства <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>4)</strong> Если корень содержит знаменатель</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то область определения определяют из строгого неравенства <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>5)</strong> Если в знаменателе имеем корень нечетной степени</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то область определения находим из условия <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>5)</strong> Если <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является логарифмом от другой функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то по свойству логарифма область определения находим из условия <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Как правило, это будет интервал или несколько интервалов.</p> <p><strong>6)</strong> Экспонента <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областью определения имеет множество аргументов <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, для которых определена <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Например, функция <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена на всей действительной оси.</p> <p><strong>7)</strong> Простые тригонометрические функции (косинус <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и синус<img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />) определены на всем множестве действительных чисел <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>8)</strong> Тангенс <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и котангенс <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областями определения имеют интервалы, граничащих между собой точками</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>для первой функции и</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>для второй, т.е.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>В случаях когда при аргументах есть множители <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, точки в которых функция не существует следует определять из условия</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Подобным образом и для котангенса <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong>9) </strong>Следует отметить, что обратные тригонометрические функции - арксинус <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и арккосинус <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областями значений имеют отрезок <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Для отыскания областей определения необходимо решить двойное неравенство <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Например, для функции <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеем неравенство <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> с которого получим <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При суперпозиции функций, то есть когда задана их комбинацию, нужно находить область определения каждой из функций, после чего - сечение найденных областей.</p> <p><span class="FF1">Пример</span>.</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2">Решение.</p> <p>Область определения первого слагаемого находим из неравенства</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Второй и третий дадут следующий вклад</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Сечением найденных областей будет интервал</p> <p><img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func0_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------</span></p> <p>Находите области определения по приведенной выше схеме, выключайте все лишние промежутки и точки и не допускайте ошибок. Помните, что установление областей определения - это одно из самых простых заданий при исследовании функции.</p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции</a></li> </ul> <p><span class="FF2">Областью определения</span> называют множество значений аргумента <img src="images/stories/Func/Func0_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при котором существует значение функции <img src="images/stories/Func/Func0_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и обозначают <img src="images/stories/Func/Func0_003.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="images/stories/Func/Func0_004.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. <span class="FF2">Областью значений</span> называют множество чисел, которые принимает функция <img src="images/stories/Func/Func0_005.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> при прохождении аргументом <img src="images/stories/Func/Func0_006.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />всех значений из области определения. <br /> Ее обозначают<img src="images/stories/Func/Func0_007.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="images/stories/Func/Func0_008.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Графически обе области хорошо иллюстрирует следующий рисунок</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="images/stories/Func/Func0_1.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Для схематической функции рассматриваемые области принимают значения</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_009.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Методика нахождения области определения для всех функций одна и та же: нужно выявить точки при которых функция не существует, а затем исключить из множества действительных чисел <img src="images/stories/Func/Func0_010.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. В результаты получим набор промежутков или интервалов, точки, которые образуют область определения.</p> <p class="FF2" style="text-align: center;">Особенности элементарных функций</p> <p><strong>1)</strong> Если функция имеет вид полинома <img src="images/stories/Func/Func0_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> то ее областью определения будет вся действительная ось<img src="images/stories/Func/Func0_012.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> или <img src="images/stories/Func/Func0_013.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Такая функция определена повсюду.</p> <p><strong>2)</strong> Дробно рациональная функция <img src="images/stories/Func/Func0_014.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, где <img src="images/stories/Func/Func0_015.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – полиномы, областью определения имеет значения аргумента при которых знаменатель <img src="images/stories/Func/Func0_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> не превращается в ноль. Сначала находим решения уравнения<img src="images/stories/Func/Func0_017.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, если те существуют, вырезаем из множества действительных значений. В результате получим набор интервалов</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>где <img src="images/stories/Func/Func0_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> – корни уравнения <img src="images/stories/Func/Func0_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>3)</strong> Функция содержит корень парного степени <img src="images/stories/Func/Func0_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. В таком случае областью определения будут точки <img src="images/stories/Func/Func0_022.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, при которых подкоренная функция принимает неотрицательные значения, т.е. решения неравенства <img src="images/stories/Func/Func0_023.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>4)</strong> Если корень содержит знаменатель</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_024.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то область определения определяют из строгого неравенства <img src="images/stories/Func/Func0_025.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>5)</strong> Если в знаменателе имеем корень нечетной степени</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>то область определения находим из условия <img src="images/stories/Func/Func0_027.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>5)</strong> Если <img src="images/stories/Func/Func0_028.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> является логарифмом от другой функции <img src="images/stories/Func/Func0_029.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, то по свойству логарифма область определения находим из условия <img src="images/stories/Func/Func0_030.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Как правило, это будет интервал или несколько интервалов.</p> <p><strong>6)</strong> Экспонента <img src="images/stories/Func/Func0_031.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областью определения имеет множество аргументов <img src="images/stories/Func/Func0_032.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, для которых определена <img src="images/stories/Func/Func0_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Например, функция <img src="images/stories/Func/Func0_034.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> определена на всей действительной оси.</p> <p><strong>7)</strong> Простые тригонометрические функции (косинус <img src="images/stories/Func/Func0_035.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и синус<img src="images/stories/Func/Func0_036.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />) определены на всем множестве действительных чисел <img src="images/stories/Func/Func0_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p><strong>8)</strong> Тангенс <img src="images/stories/Func/Func0_038.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и котангенс <img src="images/stories/Func/Func0_039.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областями определения имеют интервалы, граничащих между собой точками</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_040.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>для первой функции и</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_041.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>для второй, т.е.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_042.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_043.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>В случаях когда при аргументах есть множители <img src="images/stories/Func/Func0_044.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, точки в которых функция не существует следует определять из условия</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_045.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Подобным образом и для котангенса <img src="images/stories/Func/Func0_046.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_047.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><strong>9) </strong>Следует отметить, что обратные тригонометрические функции - арксинус <img src="images/stories/Func/Func0_048.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> и арккосинус <img src="images/stories/Func/Func0_049.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> областями значений имеют отрезок <img src="images/stories/Func/Func0_050.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />. Для отыскания областей определения необходимо решить двойное неравенство <img src="images/stories/Func/Func0_051.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Например, для функции <img src="images/stories/Func/Func0_052.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> имеем неравенство <img src="images/stories/Func/Func0_053.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> с которого получим <img src="images/stories/Func/Func0_054.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При суперпозиции функций, то есть когда задана их комбинацию, нужно находить область определения каждой из функций, после чего - сечение найденных областей.</p> <p><span class="FF1">Пример</span>.</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_055.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p class="FF2">Решение.</p> <p>Область определения первого слагаемого находим из неравенства</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_056.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_057.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Второй и третий дадут следующий вклад</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_058.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_059.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Сечением найденных областей будет интервал</p> <p><img src="images/stories/Func/Func0_060.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>---------------------------------------</span></p> <p>Находите области определения по приведенной выше схеме, выключайте все лишние промежутки и точки и не допускайте ошибок. Помните, что установление областей определения - это одно из самых простых заданий при исследовании функции.</p> <p><strong>Посмотреть материалы:</strong></p> <ul> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">Исследования функции и построения графика</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/intervaly-monotonnosti-funktsii-kriticheskie-tochki.html" target="_blank">Интервалы монотонности функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/naibolshee-i-naimenshee-znachenie-funktsii-na-otrezke-reshenie-zadach.html" target="_blank">Наибольшее и наименьшее значение функции на отрезке</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/lokalnyj-ekstremum-funktsii.html" target="_blank">Локальный экстремум функции. Примеры </a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/vypuklost-i-vognutist-grafika-funktsii-tochki-peregiba.html" target="_blank">Выпуклость и вогнутисть графика функции</a></li> <li><a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">Асимптоты функции</a></li> </ul> Точки разрыва функции первого и второго рода 2015-07-11T05:59:13+03:00 2015-07-11T05:59:13+03:00 https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/tochki-razryva-funktsii.html Yukhym Roman [email protected] <p><strong>Функция <span class="FF3">f(x)</span> называется <span class="FF2"><em>непрерывной в точке </em></span> </strong><span class="FF3"><strong>х = а</strong></span> если:<br /> 1) она определена в этой точке; <br /> 2) существует предел функции в этой точке<br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <br /> 3) значение предела равно значению функции в точке <span class="FF3">х = а,</span> т.е.<br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Если одно из условий нарушается то функция называется <strong><span class="FF2"><em>разрывной в точке</em></span> <span class="FF3">х = а</span></strong>, а сама точка <span class="FF3"> х = а</span> называется <strong><em><span class="FF2">точкой разрыва.</span></em></strong> Все элементарные функции являются непрерывными на интервалах определенности.</p> <h2 class="FF" style="text-align: center;">Классификация точек разрыва</h2> <p>Точка<span class="FF3"> х0</span> называется <span class="FF2">точкой разрыва первого рода </span> функции <span class="FF3">у = f(x)</span> если существуют конечные односторонние пределы справа<br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_003.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /> <br /> и слева<br /> <img title="предел слева." src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_004.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если, кроме этого, выполняется хотя бы одно из условий<br /> <img title="неустранимый разрыв первого рода" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_005.gif" alt="неустранимый разрыв первого рода" align="absmiddle" border="0" /> <br /> то функция в точке <span class="FF3">х = а</span> имеет <span class="FF2">неустранимый разрыв первого рода.</span></p> <p>Если пределы равны, однако функция не существует<br /> <img title="устранимый разрыв первого рода" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_006.gif" alt="устранимый разрыв первого рода" align="absmiddle" border="0" /> <br /> то имеем <span class="FF2">устранимый разрыв первого рода.</span></p> <p>Точка<span class="FF3"> х0</span> называется <span class="FF2">точкой разрыва второго рода функции </span><span class="FF3">у= f(x)</span> если граница справа <img title="граница" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_007.gif" alt="граница" align="absmiddle" border="0" /> или слева <img title="предел" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_008.gif" alt="предел" align="absmiddle" border="0" /> не существует или бесконечна.</p> <p><span class="FF2">Скачком функции в точке разрыва</span> <span class="FF3">х = х0 </span>называется разность ее односторонних границ<br /> <img title="скачок функции в точке" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_009.gif" alt="скачок функции в точке" align="absmiddle" border="0" /> <br /> если они разные и не равны бесконечности.</p> <p><span class="FF2">При нахождении точек разрыва функции можно руководствоваться следующими правилами:</span></p> <p>1) элементарная функция может иметь разрыв только в отдельных точках, но не может быть разрывной на определенном интервале.<br /> 2) элементарная функция может иметь разрыв в точке где она не определена при условии, что она будет определена хотя бы с одной стороны от этой точки.<br /> 3) Неэлементарные функция может иметь разрывы как в точках где она определена, так и в тех где она определена.<br /> Например, если функция задана несколькими различными аналитическими выражениями (формулами) для различных интервалов, то на границе стыка может быть разрывной.</p> <p>Рассмотрим несколько задач по данной теме.</p> <p><span class="FF1">Задача 1.</span><br /> <strong>Найти точки разрыва функции</strong><br /> а) <img title="функция, пример" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_010.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: </span><br /> Функция определена во всех точках кроме тех где знаменатель обращается в нуль <span class="FF3">x = 1, x = 1</span>. Область определения функции следующая<br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем <a href="https://yukhym.com/ru/vychislenie-predelov/predel-funktsii-odnostoronnij-predel.html" target="_blank">односторонние пределы</a> в точках разрыва<br /> <img title="граница справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_012.gif" alt="граница справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_013.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="граница справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_014.gif" alt="граница справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_015.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При нахождении односторонних границ подобного вида достаточно убедиться в знаке функции и в том, что знаменатель стремится к нулю. В результате получим границу равную бесконечности или минус бесконечности.</p> <p>Поскольку в точках <span class="FF3">x = 1, x = -1</span> функция имеет бесконечные односторонние пределы, то аргументы <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> являются точками разрыва второго рода. График функции приведен на рисунке ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_1.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>б) <img title="функция, пример" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_017.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение:</span><br /> Задача достаточно простая. В первую очередь находим нули знаменателя<br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция определена на всей действительной оси за исключением точек <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, которые являются точками разрыва. Вычислим односторонние пределы справа и слева<br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_022.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="граница слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_023.gif" alt="граница слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_024.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_025.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> Пределы бесконечны поэтому, по определению, имеем точки разрыва <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> второго рода.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_2.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из графиков приведенных функций видим что для ряда из них отыскания точек разрыва сводится до <a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">нахождения вертикальных асимптот</a>. Но бывают функции которые и без вертикальных асимптот имеют разрывы первого или второго рода.</p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>в) <img title="функция, пример" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_027.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: </span><br /> Заданная функция непрерывна на всей числовой оси кроме точки <span class="FF3">x = -3</span>. Вычислим односторонние границы в этой точке<br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_028.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_029.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они различаются по значениям, однако есть конечными. Итак точка <span class="FF3">x = -3</span> является неустранимой точкой разрыва І рода.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_3.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p><span class="FF1">Задача 2.</span><br /> <strong>Найти точки разрыва функции если они существуют. Вычислить скачок функции в точке разрыва. Построить график функции.</strong></p> <p>а) <img title="функция, пример" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_030.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: <br /> </span>Для заданной функции точка x = 2 является точкой разрыва. Найдем <a href="https://yukhym.com/ru/vychislenie-predelov/teoriya-predelov-metodika-vychisleniya.html" target="_blank">предел функции</a> , чтобы определить характер разрыва<br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_031.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_032.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По определению, точка <span class="FF3">x = 2</span> является неустранимой точкой разрыва первого рода. Вычислим скачок функции при <span class="FF3">x=2</span><br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции на интервале который нас интересует приведен далее</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_4.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>б) <img title="функция, пример" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_034.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение:</span> <br /> Неэлементарная функция <span class="FF3">y (x)</span> определена для всех положительных значений аргумента. Точки которые разбивают функцию на интервалы могут быть разрывами. Для проверки найдем соответствующие пределы<br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_035.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_036.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Поскольку предел функции в точке <span class="FF3">x = 2</span> равен значению функции в этой точке то <strong>функция - непрерывная.</strong></p> <p>Отсюда также следует, что для непрерывной функции скачок равен <span class="FF3">6-6 = 0.</span></p> <p>Исследуем на непрерывность вторую точку<br /> <img title="предел слева" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_038.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_039.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По определению функция в точке <span class="FF3">x = 2</span> имеет неустранимый разрыв І рода.</p> <p>Прыжок функции равен <span class="FF3">29 - (- 3) = 31.</span></p> <p>По условию задания <a href="https://yukhym.com/ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">построим график функции</a>.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="https://yukhym.com/images/stories/Func/Func9_5.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из приведенного материала Вы должны научиться находить разрывы первого и второго рода, а также различать их. Для этого подобрано немного примеров, которые в полной мере раскрывают все важные вопросы темы. Все остальное сводится к нахождению простых односторонних пределов и не должно быть для Вас сложным.</p> <p><strong>Функция <span class="FF3">f(x)</span> называется <span class="FF2"><em>непрерывной в точке </em></span> </strong><span class="FF3"><strong>х = а</strong></span> если:<br /> 1) она определена в этой точке; <br /> 2) существует предел функции в этой точке<br /> <img src="images/stories/Func/Func9_001.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> <br /> 3) значение предела равно значению функции в точке <span class="FF3">х = а,</span> т.е.<br /> <img src="images/stories/Func/Func9_002.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Если одно из условий нарушается то функция называется <strong><span class="FF2"><em>разрывной в точке</em></span> <span class="FF3">х = а</span></strong>, а сама точка <span class="FF3"> х = а</span> называется <strong><em><span class="FF2">точкой разрыва.</span></em></strong> Все элементарные функции являются непрерывными на интервалах определенности.</p> <h2 class="FF" style="text-align: center;">Классификация точек разрыва</h2> <p>Точка<span class="FF3"> х0</span> называется <span class="FF2">точкой разрыва первого рода </span> функции <span class="FF3">у = f(x)</span> если существуют конечные односторонние пределы справа<br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_003.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /> <br /> и слева<br /> <img title="предел слева." src="images/stories/Func/Func9_004.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" />.</p> <p>Если, кроме этого, выполняется хотя бы одно из условий<br /> <img title="неустранимый разрыв первого рода" src="images/stories/Func/Func9_005.gif" alt="неустранимый разрыв первого рода" align="absmiddle" border="0" /> <br /> то функция в точке <span class="FF3">х = а</span> имеет <span class="FF2">неустранимый разрыв первого рода.</span></p> <p>Если пределы равны, однако функция не существует<br /> <img title="устранимый разрыв первого рода" src="images/stories/Func/Func9_006.gif" alt="устранимый разрыв первого рода" align="absmiddle" border="0" /> <br /> то имеем <span class="FF2">устранимый разрыв первого рода.</span></p> <p>Точка<span class="FF3"> х0</span> называется <span class="FF2">точкой разрыва второго рода функции </span><span class="FF3">у= f(x)</span> если граница справа <img title="граница" src="images/stories/Func/Func9_007.gif" alt="граница" align="absmiddle" border="0" /> или слева <img title="предел" src="images/stories/Func/Func9_008.gif" alt="предел" align="absmiddle" border="0" /> не существует или бесконечна.</p> <p><span class="FF2">Скачком функции в точке разрыва</span> <span class="FF3">х = х0 </span>называется разность ее односторонних границ<br /> <img title="скачок функции в точке" src="images/stories/Func/Func9_009.gif" alt="скачок функции в точке" align="absmiddle" border="0" /> <br /> если они разные и не равны бесконечности.</p> <p><span class="FF2">При нахождении точек разрыва функции можно руководствоваться следующими правилами:</span></p> <p>1) элементарная функция может иметь разрыв только в отдельных точках, но не может быть разрывной на определенном интервале.<br /> 2) элементарная функция может иметь разрыв в точке где она не определена при условии, что она будет определена хотя бы с одной стороны от этой точки.<br /> 3) Неэлементарные функция может иметь разрывы как в точках где она определена, так и в тех где она определена.<br /> Например, если функция задана несколькими различными аналитическими выражениями (формулами) для различных интервалов, то на границе стыка может быть разрывной.</p> <p>Рассмотрим несколько задач по данной теме.</p> <p><span class="FF1">Задача 1.</span><br /> <strong>Найти точки разрыва функции</strong><br /> а) <img title="функция, пример" src="images/stories/Func/Func9_010.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: </span><br /> Функция определена во всех точках кроме тех где знаменатель обращается в нуль <span class="FF3">x = 1, x = 1</span>. Область определения функции следующая<br /> <img src="images/stories/Func/Func9_011.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Найдем <a href="ru/vychislenie-predelov/predel-funktsii-odnostoronnij-predel.html" target="_blank">односторонние пределы</a> в точках разрыва<br /> <img title="граница справа" src="images/stories/Func/Func9_012.gif" alt="граница справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_013.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="граница справа" src="images/stories/Func/Func9_014.gif" alt="граница справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_015.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>При нахождении односторонних границ подобного вида достаточно убедиться в знаке функции и в том, что знаменатель стремится к нулю. В результате получим границу равную бесконечности или минус бесконечности.</p> <p>Поскольку в точках <span class="FF3">x = 1, x = -1</span> функция имеет бесконечные односторонние пределы, то аргументы <img src="images/stories/Func/Func9_016.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> являются точками разрыва второго рода. График функции приведен на рисунке ниже</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/Func9_1.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>б) <img title="функция, пример" src="images/stories/Func/Func9_017.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение:</span><br /> Задача достаточно простая. В первую очередь находим нули знаменателя<br /> <img src="images/stories/Func/Func9_018.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="images/stories/Func/Func9_019.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="images/stories/Func/Func9_020.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Таким образом функция определена на всей действительной оси за исключением точек <img src="images/stories/Func/Func9_021.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" />, которые являются точками разрыва. Вычислим односторонние пределы справа и слева<br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_022.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="граница слева" src="images/stories/Func/Func9_023.gif" alt="граница слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_024.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_025.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><br /> Пределы бесконечны поэтому, по определению, имеем точки разрыва <img src="images/stories/Func/Func9_026.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /> второго рода.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/Func9_2.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из графиков приведенных функций видим что для ряда из них отыскания точек разрыва сводится до <a href="ru/issledovanie-funktsii/asimptoty-funktsii.html" target="_blank">нахождения вертикальных асимптот</a>. Но бывают функции которые и без вертикальных асимптот имеют разрывы первого или второго рода.</p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>в) <img title="функция, пример" src="images/stories/Func/Func9_027.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: </span><br /> Заданная функция непрерывна на всей числовой оси кроме точки <span class="FF3">x = -3</span>. Вычислим односторонние границы в этой точке<br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_028.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_029.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Они различаются по значениям, однако есть конечными. Итак точка <span class="FF3">x = -3</span> является неустранимой точкой разрыва І рода.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/Func9_3.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p><span class="FF1">Задача 2.</span><br /> <strong>Найти точки разрыва функции если они существуют. Вычислить скачок функции в точке разрыва. Построить график функции.</strong></p> <p>а) <img title="функция, пример" src="images/stories/Func/Func9_030.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение: <br /> </span>Для заданной функции точка x = 2 является точкой разрыва. Найдем <a href="ru/vychislenie-predelov/teoriya-predelov-metodika-vychisleniya.html" target="_blank">предел функции</a> , чтобы определить характер разрыва<br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_031.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_032.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По определению, точка <span class="FF3">x = 2</span> является неустранимой точкой разрыва первого рода. Вычислим скачок функции при <span class="FF3">x=2</span><br /> <img src="images/stories/Func/Func9_033.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>График функции на интервале который нас интересует приведен далее</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/Func9_4.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p style="text-align: center;"><span>-------------------------------------------------------</span></p> <p>б) <img title="функция, пример" src="images/stories/Func/Func9_034.gif" alt="функция, пример" align="absmiddle" border="0" /></p> <p><span class="FF2">Решение:</span> <br /> Неэлементарная функция <span class="FF3">y (x)</span> определена для всех положительных значений аргумента. Точки которые разбивают функцию на интервалы могут быть разрывами. Для проверки найдем соответствующие пределы<br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_035.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_036.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img src="images/stories/Func/Func9_037.gif" alt="" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Поскольку предел функции в точке <span class="FF3">x = 2</span> равен значению функции в этой точке то <strong>функция - непрерывная.</strong></p> <p>Отсюда также следует, что для непрерывной функции скачок равен <span class="FF3">6-6 = 0.</span></p> <p>Исследуем на непрерывность вторую точку<br /> <img title="предел слева" src="images/stories/Func/Func9_038.gif" alt="предел слева" align="absmiddle" border="0" /><br /> <img title="предел справа" src="images/stories/Func/Func9_039.gif" alt="предел справа" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>По определению функция в точке <span class="FF3">x = 2</span> имеет неустранимый разрыв І рода.</p> <p>Прыжок функции равен <span class="FF3">29 - (- 3) = 31.</span></p> <p>По условию задания <a href="ru/issledovanie-funktsii/primery-issledovaniya-funktsii-postroeniya-grafika.html" target="_blank">построим график функции</a>.</p> <p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="график функции" src="images/stories/Func/Func9_5.gif" alt="график функции" align="absmiddle" border="0" /></p> <p>Из приведенного материала Вы должны научиться находить разрывы первого и второго рода, а также различать их. Для этого подобрано немного примеров, которые в полной мере раскрывают все важные вопросы темы. Все остальное сводится к нахождению простых односторонних пределов и не должно быть для Вас сложным.</p>